Sáng kiến của Nhật Bản Ứng phó với Biến đổi Khí hậu 2025

Sáng kiến của Nhật Bản Ứng phó với Biến đổi Khí hậu 2025

Nhật Bản đang thúc đẩy mạnh mẽ chiến lược khí hậu trong khuôn khổ Thỏa thuận Paris, hướng tới mục tiêu tạo ra sức mạnh tổng hợp với thiên nhiên, tận dụng các giải pháp đổi mới và nâng cao tính minh bạch toàn cầu. Quốc gia này cam kết theo đuổi mục tiêu 1.5°C, dựa trên chủ nghĩa đa phương và kết quả từ Đánh giá Toàn cầu (GST). Các bên tham gia được kỳ vọng sẽ đệ trình Đóng góp do Quốc gia Tự quyết định (NDC) và báo cáo tiến độ thông qua Báo cáo Minh bạch Hai năm một lần (BTR) để duy trì đà thực hiện thỏa thuận.

* Chú thích biểu đồ bên dưới bài viết

Nhật Bản đã đạt được mức giảm phát thải khí nhà kính (GHG) đáng kể 27.1% vào năm tài chính 2023 so với mức năm 2013. Trong thời gian tới, nước này sẽ tiếp tục thực hiện các biện pháp được nêu trong NDC mới nhất, đệ trình vào tháng 2 năm 2025.

Đóng góp của Nhật Bản cho quá trình decarbon hóa toàn cầu được xây dựng dựa trên ba trụ cột chính:

1. Sức mạnh Tổng hợp: Sống Hài hòa với Thiên nhiên

Nhật Bản thúc đẩy các giải pháp dựa vào thiên nhiên để ứng phó với biến đổi khí hậu, bao gồm:

• Carbon Xanh (Blue Carbon): Các dự án lưu trữ CO2 trong môi trường biển, chẳng hạn như khôi phục rừng ngập mặn ở Indonesia.

• Kinh doanh Thích ứng (Adaptation Business): Các sáng kiến như trồng cà phê trong hệ thống nông lâm kết hợp ở Lào và sản xuất đường thốt nốt bền vững ở Indonesia, kết hợp thích ứng với khí hậu và bảo tồn đa dạng sinh học.

• Sáng kiến SATOYAMA: Bảo tồn và quản lý tài nguyên bền vững dựa vào cộng đồng tại 27 quốc gia.

• Chứng nhận "Kyosei Site": 448 khu vực được chứng nhận toàn quốc (tính đến tháng 10/2025), nơi các nỗ lực của khu vực tư nhân thúc đẩy bảo tồn đa dạng sinh học và hấp thụ carbon, hỗ trợ mục tiêu "30by30".

• Công bố Thông tin Doanh nghiệp: Kỷ lục 198 công ty Nhật Bản cam kết công bố thông tin theo TNFD, được hỗ trợ bởi hướng dẫn báo cáo môi trường tích hợp.

• GREEN&EXPO 2027: Triển lãm làm vườn quốc tế tại Yokohama nhằm truyền cảm hứng cho các giải pháp về khí hậu và đa dạng sinh học.

2. Giải pháp: Cơ chế Thị trường và Công nghệ Mới

Nhật Bản đang thúc đẩy quá trình decarbon hóa thông qua:

• Cơ chế Tính toán Chung (JCM): Đặt mục tiêu đạt được khoảng 200 triệu tấn giảm/phát thải trên toàn cầu vào năm tài chính 2040. Các nước đối tác đã mở rộng lên 31 quốc gia, bao gồm Ấn Độ và các nước ASEAN.

• Công nghệ Mới: Tập trung vào tiết kiệm năng lượng, điện khí hóa, pin mặt trời thế hệ mới (ví dụ: perovskite), chất bán dẫn, chất xúc tác, điện thủy triều, quang hợp nhân tạo và hydro.

• MIDORI@INFINITY: Gói chính sách của Bộ Nông-lâm-Ngư nghiệp (MAFF) nhằm triển khai công nghệ giảm phát thải GHG của Nhật Bản ra nước ngoài, hỗ trợ decarbon hóa và an ninh lương thực.

3. Minh bạch: Nâng cao Kiểm kê

Nhật Bản đang cải thiện độ chính xác và phạm vi kiểm kê GHG thông qua:

• Vệ tinh GOSAT-GW: Được phóng vào tháng 6/2025, cho phép theo dõi chính xác lượng phát thải và hấp thụ ở cấp độ thành phố và nguồn phát thải quy mô lớn.

• Đóng góp cho IPCC: Đăng cai tổ chức Phiên họp IPCC vào năm 2027 và hỗ trợ Lực lượng Đặc nhiệm về Kiểm kê.

• Hợp tác ASEAN: Hỗ trợ chuẩn bị BTR thông qua SITA, tăng cường MRV doanh nghiệp với PaSTI, và thúc đẩy sử dụng mô hình AIM để xây dựng NDC.

• Báo cáo Kiểm kê Đổi mới: Đưa carbon xanh (thảm cỏ biển và rong biển) và bê tông hấp thụ CO2 vào kiểm kê GHG quốc gia.

Thông qua những sáng kiến này, Nhật Bản không chỉ thúc đẩy các mục tiêu khí hậu của chính mình mà còn hỗ trợ các nỗ lực toàn cầu hướng tới một tương lai bền vững, phát thải ròng bằng không.

____________

* Chú thích biểu đồ

Chu kỳ Thỏa thuận Paris

Một vòng lặp liên tục để thúc đẩy hành động khí hậu:

1. Mục tiêu (Target): Đặt ra mục tiêu toàn cầu.

2. NDC: Các quốc gia cam kết đóng góp cụ thể.

3. Tiến bộ (Progress): Thực hiện các kế hoạch.

4. GST: Đánh giá lại tiến độ chung toàn cầu.

5. BTR: Báo cáo minh bạch về kết quả.

6. Quay lại điều chỉnh Mục tiêu và NDC.

Đóng góp của Nhật Bản cho Quá trình Decarbon hóa Toàn cầu

Nhật Bản tập trung vào 3 trụ cột chính:

1. Sức mạnh Tổng hợp (Synergies): Sống Hài hòa với Thiên nhiên

   • Carbon Xanh (Blue Carbon)

   • Kinh doanh Thích ứng (Adaptation Business)

   • Sáng kiến SATOYAMA

   • GREENxEXPO 2027

2. Giải pháp (Solutions): Cơ chế Thị trường và Công nghệ Mới

   • JCM (Cơ chế Tính toán Chung)

   • Pin mặt trời Perovskite

   • Quang hợp Nhân tạo

   • MIDORI@INFINITY (Gói chính sách nông nghiệp)

3. Minh bạch (Transparency): Cải thiện Hệ thống Kiểm kê

   • GOSAT (Vệ tinh quan sát Khí nhà kính)

   • Đăng cai Phiên họp IPCC

   • Hướng tới Mục tiêu Phát thải Ròng bằng 0 ở ASEAN

Giải thích Từ viết tắt:

• GST (Global Stocktake): Đánh giá toàn cầu để xác nhận tiến độ hướng tới các mục tiêu của Thỏa thuận Paris.

• NDC (Nationally Determined Contributions): Đóng góp do quốc gia tự quyết định, bao gồm các mục tiêu giảm phát thải KHÍ NHÀ KÍNH.

• BTR (Biennial Transparency Report): Báo cáo minh bạch hai năm một lần.

• JCM (Joint Crediting Mechanism): Cơ chế tính toán chung.