[日本語は下記ベトナム語を参照]

Phát triển bền vững, kinh tế tuần hoàn và tái chế: Hãy nhìn từ câu chuyện dép râu cụ Hồ

Kỷ niệm 80 năm giành độc lập, 2/9/1945-2/92025, ông Lê Ngọc Ánh Minh, Chủ tịch Điều hành Pacific Group chia sẻ bài viết về câu chuyện tái chế đi vào huyền thoại của Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến, giành độc lập và thống nhất đất nước.

Trong hành trình 80 năm lập quốc, dân tộc Việt Nam đã viết nên nhiều câu chuyện độc đáo về sức sáng tạo và ý chí bền bỉ. Một trong những biểu tượng giản dị nhưng mang tính thời đại sâu sắc chính là đôi dép râu cụ Hồ – đôi dép được làm từ lốp ô tô cũ, gắn liền với hình ảnh của Bác Hồ trong suốt chặng đường kháng chiến và kiến quốc.

Đôi dép từ chiến khu Việt Bắc

Năm 1947, tại chiến khu Việt Bắc, sau một trận phục kích quân Pháp, bộ đội ta tận dụng những chiếc lốp ô tô quân sự bị bỏ lại để làm dép. Từ những bàn tay khéo léo, những đôi dép lốp – hay dép râu – ra đời: đế cắt từ phần cao su dày của lốp, quai làm bằng ruột săm ô tô, hoàn toàn không dùng keo. Đơn giản, bền bỉ, chống trượt – đôi dép đã nhanh chóng trở thành “vũ khí thầm lặng” của bộ đội Việt Nam.

Một trong những đôi dép như thế được tặng cho Chủ tịch Hồ Chí Minh. Từ đó, Bác đi đôi dép ấy suốt hơn 20 năm, từ chiến khu, về Thủ đô, đi công tác trong nước và cả khi tiếp khách quốc tế. Có lần cán bộ khuyên Bác thay đôi dép mới, Bác chỉ cười:

“Dép của Bác cũ thật, nhưng chỉ mới tụt quai… Khi chưa cần thiết cũng chưa nên đổi. Ta phải tiết kiệm vì đất nước ta còn nghèo.”

Đôi dép trở thành biểu tượng cho tinh thần tiết kiệm, giản dị và gần gũi nhân dân.

Hình ảnh Bác Hồ và đôi dép râu, Bác dùng để đi lại trong nước và đi công tác nước ngoài

Dép râu – từ giai thoại lịch sử đến biểu tượng văn hóa

Trong kháng chiến chống Pháp, rồi chống Mỹ, dép râu là người bạn đồng hành của hàng vạn chiến sĩ hành quân qua rừng núi, băng suối, lội bùn. Có giai thoại kể rằng sau khi Nhật Bản đầu hàng Thế chiến II, một số sĩ quan Nhật ở Đông Dương đã ở lại, giúp Việt Minh đào tạo quân sự và cả cách tận dụng vật liệu cũ tái chế. Lại có chuyện trong thời kỳ chống Mỹ, Nhật qua các kênh gián tiến đã ngầm hỗ trợ chuyển lốp xe cũ sang Việt Nam mà với trí óc sáng tạo của người Việt đã sản xuất dép cho bộ đội.

Trên thế giới, dép râu cũng trở thành hình ảnh được biết đến rộng rãi. Báo chí Mỹ thời chiến gọi đó là “Ho Chi Minh sandals”, coi đó là minh chứng cho sự thực dụng, bền bỉ và sáng tạo của người lính Việt Nam.

Từ đôi dép râu đến bài học kinh tế tuần hoàn

Đôi dép râu giản dị chính là minh chứng sống động rằng: rác thải cũng có thể trở thành tài nguyên. Trong bối cảnh ngày nay, khi mỗi năm thế giới thải ra hàng triệu tấn lốp xe cũ và nhựa phế liệu, việc tái chế không chỉ là công nghệ mà là yêu cầu tất yếu của phát triển bền vững.

• Trong công nghiệp, lốp xe cũ có thể được tái chế bằng công nghệ nhiệt phân để sản xuất dầu, khí và vật liệu mới.

• Trong khởi nghiệp, giới trẻ hoàn toàn có thể thiết kế những phiên bản dép râu thời trang, mang giá trị lịch sử, văn hóa và xuất khẩu ra thế giới như một sản phẩm lưu niệm độc đáo của Việt Nam.

• Trong chính sách, câu chuyện dép râu nhắc nhở rằng phát triển bền vững không chỉ dừng ở hội thảo hay khẩu hiệu, mà phải được cụ thể hóa bằng những hành động tái chế, tái sử dụng ngay trong đời sống hàng ngày.

Lời kêu gọi từ đôi dép cũ

Từ chiến khu năm xưa, đôi dép râu đã bước vào lịch sử như một minh chứng cho tinh thần sáng tạo trong gian khó. Hôm nay, trong bối cảnh biến đổi khí hậu và khủng hoảng môi trường toàn cầu, nó trở thành lời nhắc nhở và lời kêu gọi hành động:

• Người trẻ hãy sáng tạo và khởi nghiệp từ tái chế. Các bạn ngành thiết kế thời trang có thể tái dựng lại đôi dép râu cao su tái chế từ vỏ xe cũ có đẳng cấp, quảng bá nhân sự kiện 80 năm quốc khánh, bán làm vật lưu niệm của Việt Nam và xuất khẩu đi các nước.

• Doanh nghiệp hãy biến khẩu hiệu xanh thành sản phẩm cụ thể.

• Các nhà hoạch định chính sách hãy coi rác thải là nguồn tài nguyên chiến lược.

Dép râu cụ Hồ – một biểu tượng của quá khứ – nay lại gợi mở con đường tương lai: phát triển bền vững, kinh tế tuần hoàn, và một Việt Nam xanh – sáng tạo – nhân văn.

1. Nguồn gốc và lịch sử đôi dép

• Đôi dép Bác Hồ – còn gọi là đôi dép lốp, dép râu, hoặc “Ho Chi Minh sandals” – được làm từ lốp ô tô quân sự Pháp bị bộ đội Việt Nam phục kích tại Việt Bắc năm 1947 và được tặng cho Chủ tịch Hồ Chí Minh như một kỷ vật chiến thắng Wikipediahttps://baomoi.com. Bác đã sử dụng đôi dép này suốt hơn 20 năm, từ năm 1947 cho đến khi Người qua đời Wikipedia.

• Những thiết kế đơn giản nhưng tinh tế: đế dép được cắt từ phần giữa của lốp ô tô (phần tiếp xúc mặt đường), tạo bề mặt phẳng êm; quai dép làm từ ruột săm ô tô, được xỏ qua các lỗ đã đục, cố định chắc nhờ độ đàn hồi của cao su — hoàn toàn không dùng keo https://baomoi.comnongthonvaphattrien.vn. Mặt đế được khía rãnh để chống trượt, phù hợp với nhiều địa hình https://baomoi.com.

---

2. Biểu tượng của tiết kiệm, lòng giản dị và truyền cảm hứng!

• Đôi dép là hiện thân của đức tính giản dị, tiết kiệm của Bác Hồ. Có lần chiến sĩ khuyên Bác đổi dép mới, Bác trả lời:

  “Dép của Bác cũ thật, nhưng chỉ mới tụt quai… Mua đôi khác chẳng đáng là bao, khi chưa cần thiết cũng chưa nên. Ta phải tiết kiệm vì đất nước ta còn nghèo.” Wikipedianongthonvaphattrien.vn

• Hình ảnh đôi dép giản dị nhưng giàu biểu tượng đã trở thành di sản văn hóa, xuất hiện trong thơ ca, âm nhạc và trở thành một phần trong biểu tượng về tấm gương đạo đức của Bác Hồ Wikipedia.

Đôi dép cao su tái chế từ lốp xe cũ của Bác Hồ được trưng bày tại Bảo tàng Bến Nhà Rồng hồi 2008

---

3. Chiến lĩnh từ thực tiễn chiến tranh đến thời hiện đại

• Trong thời kháng chiến chống Pháp và Mỹ, đôi dép lốp là phương tiện đi lại lý tưởng: dễ làm, bền, chống trượt, ủng hộ bộ đội hành quân qua rừng, suối, bùn lầy KhoaHoc.tvEviva Tour Vietnam.

• Nó còn được cả thế giới ghi nhận: tại Mỹ vẫn gọi là “Ho Chi Minh sandals”; đôi dép thể hiện sự thực dụng và bền bỉ của lực lượng Việt Nam WikipediaEviva Tour Vietnam.

• Ngày nay, phong trào tái chế dép râu thành sản phẩm thời trang đang được giới trẻ yêu thích, phù hợp với phong cách “vintage”, gợi nhớ lịch sử hào hùng và song song với xu hướng bền vững. Có sản phẩm dòng dép râu đang bán phổ biến, giá chỉ từ vài trăm nghìn đồng. Một doanh nghiệp tại TPHCM đã bán hơn nửa triệu đôi kể từ năm 2011.

---

4. Bài học lịch sử – minh chứng cho kinh tế tuần hoàn trong thực tiễn

• Từ chiến tranh đến kháng chiến: tài nguyên bị bỏ đi (lốp xe cũ) đã trở thành vật dụng thiết thực cho bộ đội, minh chứng cụ thể cho vật liệu tái chế là tài nguyên vô giá.

• Khởi nghiệp sáng tạo: người trẻ có thể khôi phục cảm hứng từ dép râu, biến thành sản phẩm lưu niệm, thời trang văn hóa để phục vụ thị trường trong và ngoài nước.

• Chính sách và thực thi: hình ảnh Bác tiết kiệm từng đôi dép nhắc nhở chúng ta rằng kinh tế tuần hoàn không chỉ là lý thuyết, mà cần thực hành bằng hành động cụ thể như tận dụng, tái sử dụng và thiết kế. Diễn đàn về môi trường nên nhắc đến câu chuyện này như một ví dụ sống động và gần gũi.

---

Tóm tắt và kết luận

Khoảnh khắc lịch sử	Ý nghĩa và bài học
1947 – sáng tạo dép từ lốp xe cũ	Sản phẩm chiến tranh, tiết kiệm và hiệu quả
Bác Hồ sử dụng >20 năm	Tinh thần giản dị và trách nhiệm
Ngày nay – trở thành mốt thời trang	Tiếp nối di sản, khởi nghiệp sáng tạo bền vững
Chính sách & xã hội	Tái chế phải được thực hiện trong đời sống

---

Câu chuyện đôi dép râu cụ Hồ là một mạch lịch sử độc đáo, từ chiến tranh đến sự sáng tạo dân tộc và đưa đến bài học phát triển bền vững, kinh tế tuần hoàn mang tầm quốc gia. Nếu anh muốn, mình có thể triển khai thêm một phiên bản khẩu hiệu ngắn truyền cảm hứng hoặc kịch bản truyền thông cho dự án khởi nghiệp/tập huấn về chủ đề này.

持続可能な発展・循環経済・リサイクル

――ホーチミン主席の“ゴムサンダル”から学ぶ

独立80周年（1945年9月2日―2025年9月2日）を記念して、パシフィック・グループ執行会長のレ・ゴック・アイン・ミン氏は、ベトナムの独立と統一の過程において「リサイクルの物語」がどのように伝説となったかを紹介した。

---

独立80年の歩みと「胡主席のゴムサンダル」

建国から80年、ベトナム民族は創意工夫と粘り強い意志で数々の独自の物語を紡いできた。その中で、最も素朴でありながら時代的な象徴性を持つものの一つが「ホーチミン主席のゴムサンダル」である。これは古い自動車のタイヤから作られ、抗戦と建国の道のりにおける主席の姿と常に結びついてきた。

---

ベトバックから生まれたサンダル

1947年、ベトバックの戦区で、フランス軍への待ち伏せ戦の後、兵士たちは遺棄された軍用車のタイヤを利用してサンダルを作った。熟練した手で作られたこの「タイヤサンダル（通称ゴムサンダル、または“髭サンダル”）」は、厚いタイヤ部分を切り出して底にし、チューブを鼻緒にしたもので、接着剤を一切使わなかった。シンプルで耐久性があり、滑りにくい――こうして誕生したサンダルは、ベトナム軍兵士の“静かな武器”となった。

その一足がホーチミン主席に贈られ、主席は以後20年以上にわたり、戦区から首都、国内出張、さらには外国の来賓との会見に至るまで履き続けた。ある時、幹部が新しいサンダルに替えるよう進言した際、主席は笑って答えた。

「このサンダルは確かに古いが、まだ鼻緒が外れただけだ。必要がなければ替える必要はない。我々の国はまだ貧しい、だからこそ節約すべきだ。」

このサンダルは、質素倹約、民衆に寄り添う精神の象徴となった。

ホーおじさんが国内旅行や海外出張の際に履いていたサンダルの画像。

---

ゴムサンダル――歴史の逸話から文化的象徴へ

抗仏戦争、そして抗米戦争において、ゴムサンダルは数万の兵士が山野を越え、川を渡り、泥濘を行軍する際の伴侶となった。伝説によれば、第二次世界大戦終結後、インドシナに残った一部の日本軍将校がベトミンに軍事訓練やリサイクル技術を伝えたともいわれる。また、抗米戦争期には、日本から中古タイヤが密かにベトナムに送られ、それをベトナム人が創意工夫で兵士用のサンダルに作り替えたという話も残る。

世界でもこのサンダルは知られるようになり、当時の米国報道はそれを「ホーチミン・サンダル」と呼び、ベトナム兵士の実用性・耐久力・創造性の証として描いた。

---

サンダルが示す「循環経済」の教訓

ゴムサンダルは「廃棄物も資源となりうる」ことを示す生きた証である。今日、世界では毎年数百万トンの廃タイヤやプラスチックごみが発生しており、リサイクルは技術的選択肢にとどまらず、持続可能な発展の必然的要請である。

• 産業分野：廃タイヤは熱分解技術で油・ガス・新素材へと再生できる。

• スタートアップ：若者は「歴史的・文化的価値を持つファッション版ゴムサンダル」を開発し、独自のベトナム土産として世界に輸出する可能性を持つ。

• 政策分野：ゴムサンダルの物語は、持続可能な発展が単なるスローガンではなく、日常生活におけるリサイクル・再利用という具体的な行動であることを教えている。

---

古いサンダルからの呼びかけ

戦区から生まれた一足のサンダルは、困難の中の創造精神を証明し、歴史に刻まれた。今日、気候変動と地球環境危機の時代において、それは私たちへの警鐘であり、行動への呼びかけとなっている。

• 若者へ：リサイクルから創造し、起業せよ。デザイナーは古タイヤを使った高品質な「再生版ゴムサンダル」を企画し、建国80周年を機にベトナムの記念品として世界に広めることができる。

• 企業へ：スローガンを超え、具体的な「グリーン製品」に。

• 政策立案者へ：廃棄物を戦略的資源とみなせ。

胡主席のゴムサンダル――過去の象徴は、今や未来への道を示す。すなわち、持続可能な発展、循環経済、そして「グリーンで創造的で人間的なベトナム」への道である。

---

補章：歴史と現代における位置づけ

1. 起源と歴史
   1947年、ベトバックでフランス軍の軍用車タイヤから製作され、主席に贈られた。主席は亡くなるまで20年以上愛用した。
   デザインはシンプルながら機能的で、接着剤を使わず、滑り止めを施した実用的な構造であった。

2. 象徴性と精神
   サンダルは主席の質素・倹約の精神を体現。詩歌や音楽、文化的イメージとして今日に受け継がれている。

3. 戦争から現代へ
   兵士にとって理想的な履物であり、世界でも「Ho Chi Minh sandals」として知られた。現在ではヴィンテージ・ファッションとして若者に人気を集め、ホーチミン市の企業は2011年以来50万足以上を販売した。

4. 循環経済の実践的教訓
   戦時中、廃棄物は資源に変わり、現代ではスタートアップや政策形成において持続可能性のモデルとなる。

---

まとめ

歴史的瞬間	意義・教訓
1947年：廃タイヤからサンダル誕生	戦時下の創意工夫、節約と効率の象徴
主席が20年以上使用	質素・責任感の体現
現代：ファッション化	遺産継承と持続可能な起業
政策・社会	循環経済は理論ではなく実践

ホーチミン主席のゴムサンダルの物語は、戦争の中で生まれ、民族の創造性を体現し、そして今日「持続可能な発展・循環経済」の国民的教訓として受け継がれている。

---

この日本語版は「記事形式」として完成させました。ご希望であれば、**短いキャッチコピー版（スローガン風）**や、研修・起業プロジェクト向けのPR原稿としても再編集できます。