Ngoại trừ ta tất cả đều là thầy của ta
Tác giả: Nobuo Nakazawa, Nguyên Chủ tịch Nomura Securities
Biên dịch: Lê Ngọc Ánh Minh/Pacific Group, Hiệu chỉnh ngôn ngữ: ThS. Mai Thanh/Tokyo, ThS. An Niệm/ĐH KHXH&NV TP HCM
“Tất cả những người tôi gặp đều là thầy của tôi”. Đó là danh ngôn của Ngài Yoshikawa Eiji, tác giả của “Miyamoto Musashi” và “Truyền thuyết gia tộc Shinhei” vẫn là kim chỉ nam của tôi.
Tôi gặp Richard Branson, một trong những người thầy như câu “Tất cả những người tôi gặp đều là thầy của tôi” vào 1 ngày mùa hạ năm 1988 trên chiếc thuyền trôi neo trên dòng sông Thames, thời đó đây chính là trụ sở của Virgin Group. Gương mặt tươi cười ẩn hiện giữa mớ tóc dài loà xoà, ông vui vẻ ra tận boong thuyền để đón chúng tôi.
Mùa đông năm đó tôi được ông mời dự tiệc. Buổi chiều ông xuất hiện ở sảnh đúng như giờ hẹn và ôm lấy tôi. Tôi đã hết sức ngạc nhiên vì một trong những “thương hiệu” của ông là không đeo cà vạt trong bất cứ hoàn cảnh nào. Tuy nhiên, khi ngồi vào bàn ông đã giải thích bằng nét mặt nghiêm túc nhưng giọng điệu nhẹ nhàng như mọi ngày rằng, khi bàn công việc tài chính trong thành phố thì ông vẫn thắt cà vạt.
Hãng hàng không Virgin lúc bấy giờ đảm bảo việc cất và hạ cánh từ sân bay Gatwick cách trung tâm thủ đô London 50km. Hãng này vốn là một hãng hàng không nhỏ với đội bay chỉ một vài chiếc. Ngày nay, nó đã trở thành một hãng hàng không lớn bay thẳng từ sân bay Heathrow.
Tính đến thời điểm đó, họ đã áp dụng những cải tiến trong dịch vụ, đó là thay vì dịch vụ hạng nhất, họ đã cung cấp dịch vụ cho hạng thượng lưu bằng với giá của hạng thương gia, bắt đầu áp dụng dịch vụ cho phép xem tivi ngay tại ghế ngồi và bố trí quầy bar để có thể chuyện trò vui vẻ trong chuyến bay v.v. nghĩa là thực hiện những dịch vụ mà chưa có hãng hàng không nào thực hiện vào lúc bấy giờ.
Về sau tôi cũng hỗ trợ ông trong thương vụ M&A, sự quyết đoán của ông trong việc bán đi một cơ số công ty để tập trung vào hàng không thực sự đã thành công. Bây giờ ông đã ở độ tuổi giữa những năm 70 của đời người. Cứ ngỡ tinh thần khởi nghiệp đã lắng xuống nhưng năm 2004 ông đã phát đi thông báo thành lập công ty hàng không vũ trụ Virgin Galactic.
Tôi đã công bố lá thư ấy của ông - nhà khởi nghiệp vĩ đại cho những sinh viên Đại học khởi nghiệp sáng tạo, những người sẽ trở thành những nhà khởi nghiệp trong tương lai. Và chính tôi, người tin rằng “Ngoài ta tất cả đều là thầy của ta” cũng cho rằng việc tôi có thể giảng dạy cho các em với tư cách là hiệu trưởng đầu tiên của trường cũng là một mối duyên kỳ diệu, và dường như câu chuyện của nhà khởi nghiệp từ dòng sông Thames đã mang lại nguồn cảm hứng to lớn cho các thanh niên trẻ.
Giáo sư Nakazawa tại buổi tiếp của Phó Thủ tướng, Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Sinh Hùng sau thành lập đề án Thị trường Chứng khoán Việt Nam và khởi công KCN Nomura Hải Phòng
Vào năm 1999, Bộ phận Nhân sự tại trụ sở chính đã yêu cầu tôi giới thiệu những nhà kinh doanh trẻ người Anh muốn được đăng lên sách hướng dẫn tuyển dụng nhân viên mới. Tôi đã giới thiệu Branson - Chủ tịch Tập đoàn Virgin là nhà kinh doanh trẻ tuổi - niềm tự hào của nước Anh. Branson đã rất vui khi mời nhóm phỏng vấn chúng tôi đến nhà riêng và cùng chụp ảnh chung với tôi.
Năm sau đó vào năm 2000, ông được Nữ hoàng Elizabeth phong tước hiệu "Hiệp sĩ" và từ đó được gọi với cái phong hiệu là Ngài Richard Charles Nicholas Branson. Ngày nay Kỷ nguyên của tinh thần kinh doanh đích thực đã đến Nhật Bản. Phương thức khởi nghiệp và mở rộng kinh doanh bằng cách kết hợp M&A là chiến lược mà Tập đoàn Virgin với 200 công ty thành viên rất tâm đắc, nhưng điều vui mừng hơn cả là một thế hệ doanh nhân trẻ đã ra đời.
Nhưng nói đến khởi nghiệp thì người dạy cho tôi về khởi nghiệp không phải lý thuyết suông mà trên thương trường đó chính là ông Hiromu Ikeda, người điều hành một đế chế giáo dục ở tỉnh Niigata (Tập đoàn NSG Group), người đã dạy tôi từ doanh nhân không phải là kiến thức mà là kinh doanh, vào khoảng năm 2005 khi tôi tham gia "giới chứng khoán". Đó là lời mời thành lập một trường học để đào tạo doanh nhân.
Đây chính là cơ hội thực hiện lời dạy “Tất cả đều là thầy của ta” nên tôi đã bay đến Đại học Babson ngôi trường nổi tiếng về đào tạo khởi nghiệp để đề nghị hợp tác giảng dạy. Khi đó ngôi trường nằm tại Boston này đã liên kết với Trung Quốc.
Hiệu trưởng cùng với đội ngũ giáo sư đã vui lòng hợp tác với lời đề nghị đầu tiên từ Nhật Bản. Các giáo sư thỉnh giảng bao gồm Chủ tịch Toyota (lúc đó) Hiroshi Okuda, Saji Keizo chủ tịch của Tập đoàn đồ uống Suntory, Michio Matsui chủ tịch của Chứng khoán Matsui, Oki Matsumoto chủ tịch của Monex, Takeshi "Tak" Niinami chủ tịch của tập đoàn cửa hàng tiện lợi Lawson (lúc đó) và Kazuo Hiramatsu là chủ của chuỗi khách sạn nghỉ dưỡng cao cấp Hiramatsu.
Năm 2012 Đại học thiết kế khởi nghiệp thành lập ở Aoyama, Tokyo, năm 2019 là trường kinh doanh Attackers Business School, những trường đào tạo kinh doanh đã được công nhận và dần tăng lên.
Tinh thần khởi nghiệp mạnh mẽ ở tuổi cổ lai hy của Ngài Richard giờ đã vươn ra khỏi trái đất và bay vào không gian. Kỷ nguyên không gian đã bắt đầu gợi nhớ đến cuộc Cách mạng Hàng Hải từ thế kỷ 15-17 tại Châu Âu, đang truyền đạt cho chúng tôi lời dạy “Tất cả đều là thầy của ta”.