Không quân Hoa Kỳ nghiên cứu khai thác hydro tự nhiên để phát điện tại chỗ
Không quân Hoa Kỳ đang xem xét khả năng khoan khai thác hydro địa chất (geologic hydrogen) tại các căn cứ quân sự nhằm phục vụ phát điện tại chỗ, trở thành một trong những cơ quan chính phủ đầu tiên quan tâm đến loại năng lượng không phát thải này.
Theo Văn phòng Bảo đảm Năng lượng của Không quân Mỹ (Air Force Office of Energy Assurance), cơ quan này đang khảo sát các khu vực tiềm năng có túi hydro tự nhiên nằm dưới nhiều căn cứ quân sự. Mục tiêu lâu dài là hợp tác với khu vực tư nhân để khai thác hydro phục vụ phát điện dự phòng, và sau đó là nguồn điện nền (baseload) cho các cơ sở.
Ông Richard Hartman, Giám đốc Đổi mới của Văn phòng, phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh Hydrogen Americas gần Washington D.C. ngày 4/9:
“Giải pháp năng lượng tiếp theo chính là hydro địa chất.”
Động thái này diễn ra trong bối cảnh Bộ Năng lượng Mỹ (DOE) đang cắt giảm ngân sách cho các nguồn năng lượng mới, trong khi đạo luật ngân sách do Tổng thống Donald Trump ký ngày 4/7 cũng rút ngắn thời hạn hưởng ưu đãi thuế cho sản xuất hydro sạch, khiến thị trường hydro trong nước thêm chững lại.
Hầu hết các khoản đầu tư cho hydro sạch tại Mỹ hiện tập trung vào sản xuất nhân tạo, như điện phân dùng năng lượng tái tạo hoặc công nghệ thu hồi carbon (ATR/CCS). Tuy nhiên, Không quân Mỹ cho biết các phương án này không khả thi về mặt kinh tế, vì giá điện tại căn cứ thấp và cần cạnh tranh với nhiên liệu hóa thạch.
Các tổ chức như Clean Air Task Force cũng cho rằng sử dụng hydro để phát điện thường thiếu hiệu quả kinh tế, do tổn thất năng lượng lớn trong quá trình sản xuất, cũng như khó khăn trong vận chuyển và lưu trữ. Tuy nhiên, hydro tự nhiên trong lòng đất có thể giảm thiểu phần lớn chi phí này, nếu khai thác được.
Hiện nay, hydro địa chất — còn gọi là hydro tự nhiên (natural hydrogen) — chưa được thương mại hóa, nhưng Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS) đã xác định các vùng tiềm năng, gồm Four Corners, Midcontinent Rift System (từ Kansas đến Ontario và Michigan), cùng bờ biển California và miền Đông nước Mỹ.
Một số startup như Koloma Inc. đang khoan giếng thử nghiệm, với sự hậu thuẫn của quỹ đầu tư Prelude Ventures.
Bà Carly Anderson, đại diện quỹ, chia sẻ:
“Chúng tôi khá chắc chắn là hydro có tồn tại dưới lòng đất – vấn đề là làm sao khai thác được.”
Hiện Không quân Mỹ chưa mở thầu chính thức cho các đối tác khoan thăm dò, nhưng đã mời góp ý từ năm 2024 về đề xuất hydro địa chất, đồng thời tìm đối tác thương mại phát triển pin nhiên liệu hoặc tua-bin sử dụng hydro cho hệ thống điện dự phòng.
Ông Hartman cho biết:
“Chúng tôi đang xây dựng hệ sinh thái đó, nhưng theo cách tiếp cận thận trọng và từng bước.”
Một trở ngại lớn là hydro tự nhiên chưa được định danh rõ trong luật liên bang. Không quân cho biết hiện chưa rõ liệu hydro địa chất có được xem là “khoáng sản có thể cho thuê” theo Đạo luật Khai thác Khoáng sản năm 1920 hay không, và thẩm quyền của Cục Quản lý Đất đai (BLM) đối với loại tài nguyên này vẫn chưa được xác định.
Không quân Mỹ khẳng định:
“Cần có hướng dẫn rõ ràng từ các nhà lập pháp và cơ quan quản lý để mở khóa tiềm năng khổng lồ của hydro tự nhiên.”
Bên cạnh hydro địa chất, Không quân Mỹ cũng đang nghiên cứu các công nghệ năng lượng tiên tiến khác như địa nhiệt tăng cường, lưu trữ năng lượng dài hạn, phân hạch và tổng hợp hạt nhân, nhằm tăng cường an ninh năng lượng cho các căn cứ quân sự.
“Bộ Không quân Hoa Kỳ cam kết củng cố năng lực quân sự và khả năng răn đe thông qua phát triển công nghệ năng lượng tiên tiến,” thông cáo của cơ quan cho biết.
