Hydro xanh thúc đẩy đổi mới tại Scotland
Theo bài viết của Alex Irwin – The Scotsman, ngày 13/10/2025
Mục tiêu của Scotland là khử carbon trong công nghiệp và giao thông, và quốc gia này đang có lợi thế để dẫn đầu quá trình chuyển đổi đó.
Hydro xanh đang thu hút sự quan tâm trên toàn cầu khi các ngành công nghiệp tìm kiếm nguồn năng lượng sạch nhằm đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Hydro xanh được sản xuất thông qua quá trình điện phân sử dụng điện tái tạo, giúp khử carbon cho những lĩnh vực khó điện khí hóa.
Trước thềm Hội nghị Hydrogen Scotland (diễn ra tại Glasgow ngày 28–29/10), các chuyên gia tập trung thảo luận cách Scotland có thể mở rộng nền kinh tế hydro.
Nhiều dự án quy mô lớn đã được triển khai, như trung tâm năng lượng hydro tại Chapelcross (địa điểm nhà máy điện hạt nhân cũ) và Dự án Hydro Kintore ở Aberdeen. Scotland đặt mục tiêu đạt 25 GW công suất hydro tái tạo hoặc hydro carbon thấp vào năm 2045, có thể đáp ứng 80% nhu cầu năng lượng hiện nay và tạo ra hơn 300.000 việc làm.
Trong ngành thực phẩm và đồ uống, các nhà máy chưng cất whisky đang thử nghiệm sử dụng hydro để gia nhiệt nồi chưng cất. Nhà máy Glen Garioch đã công bố mẻ whisky đầu tiên chưng cất bằng hydro.
Hydro còn được xem là giải pháp giảm phát thải trong giao thông:
-
Hãng Loganair lên kế hoạch khai thác tuyến bay thương mại đầu tiên bằng máy bay hydro giữa quần đảo Orkney và đất liền Scotland.
-
Tại Orkney, tàu phà chạy bằng hydro đầu tiên trên thế giới đang trong giai đoạn thử nghiệm.
Chính phủ Scotland cũng nêu rõ tiềm năng của hydro trong khử carbon ngành hóa chất, bao gồm sản xuất amoniac và methanol. Một dự án mới tại Shetland đang được xúc tiến nhằm sử dụng hydro cho sản xuất phân bón ít carbon.
Trong lĩnh vực dân dụng, dự án H100 Fife đang thử nghiệm cung cấp khí hydro xanh để nấu nướng và sưởi ấm cho khoảng 300 hộ dân, tận dụng hạ tầng khí đốt hiện có. Chính phủ Anh cũng đang xem xét khả năng pha trộn hydro vào mạng lưới khí đốt quốc gia.
Tuy nhiên, thách thức lớn vẫn là chi phí cao và thiếu cơ sở hạ tầng (đường ống, kho chứa). Dù vậy, Viện Năng lượng và Tài nguyên dự báo chi phí sản xuất hydro xanh sẽ giảm 50% vào năm 2030.
Ngoài ra, cơ chế phân bổ đầu tư cạnh tranh của Anh có thể khiến Scotland khó tiếp cận vốn cho các dự án hydro mới. Dẫu vậy, với 2,3 tỷ bảng hỗ trợ từ Chính phủ Anh và nguồn năng lượng tái tạo dồi dào, Scotland có tiềm năng trở thành trung tâm hydro xanh hàng đầu thế giới trong thập kỷ tới.
