Đẩy nhanh phát triển hydrogen tại Đông Nam Á: Từ tiềm năng đến lộ trình triển khai thực tế
Ngày 09/12/2025, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đã tổ chức webinar chuyên đề với chủ đề “Đẩy nhanh phát triển hydrogen tại Đông Nam Á: Từ tiềm năng đến lộ trình triển khai thực tế”, trong khuôn khổ công bố Global Hydrogen Review 2025. Nội dung chính của webinar được trình bày bởi Tiến sĩ Herib Blanco, tác giả chính (lead author) của Chương Đông Nam Á trong Global Hydrogen Review 2025, hiện là chuyên gia phân tích công nghệ năng lượng của IEA.
Sự kiện quy tụ các nhà hoạch định chính sách, tổ chức tài chính, doanh nghiệp năng lượng và chuyên gia quốc tế nhằm đánh giá vị thế hiện tại của hydrogen phát thải thấp tại Đông Nam Á, đồng thời thảo luận các giải pháp để đưa lĩnh vực này từ tham vọng sang triển khai thực tế.
Bức tranh toàn cầu: tăng trưởng nhanh nhưng triển khai chưa đồng đều
Theo phân tích của Tiến sĩ Herib Blanco, sản lượng hydrogen phát thải thấp toàn cầu đã tăng khoảng 30% so với năm 2020 và được kỳ vọng sẽ tăng gấp bốn lần vào năm 2030. Tuy nhiên, khoảng cách giữa tham vọng và thực tế vẫn còn đáng kể. Tổng quy mô các dự án hydrogen được công bố có thể đạt khoảng 37 triệu tấn/năm, nhưng sản lượng có khả năng đi vào vận hành thực tế chỉ vào khoảng 10 triệu tấn/năm.
Một trong những rào cản lớn là sự thiếu hụt các thỏa thuận mua bán dài hạn (offtake). Trong giai đoạn 2021–2025, gần 7 triệu tấn/năm offtake đã được công bố, nhưng chỉ khoảng 1,6 triệu tấn/năm là các cam kết chắc chắn, làm gia tăng rủi ro cho các quyết định đầu tư.
Đông Nam Á: tiềm năng lớn, triển khai còn ở giai đoạn sớm
Bài trình bày của Tiến sĩ Herib Blanco cho thấy Đông Nam Á hiện tiêu thụ khoảng 4 triệu tấn hydrogen mỗi năm (năm 2024), chủ yếu trong các ngành lọc dầu, ammonia và methanol, tương đương khoảng 1% tổng phát thải CO₂ liên quan đến năng lượng của khu vực.
Các đặc điểm chính của khu vực bao gồm:
-
Indonesia, Malaysia, Việt Nam và Singapore là những quốc gia có nhu cầu hydrogen lớn nhất.
-
Đông Nam Á là khu vực xuất khẩu ammonia ròng, song hoạt động xuất khẩu tập trung chủ yếu tại Indonesia và Malaysia.
-
Khoảng 5 quốc gia đã ban hành chiến lược hydrogen, nhưng chưa có hệ thống chứng nhận hydrogen thống nhất.
Hầu hết các dự án hydrogen phát thải thấp trong khu vực tập trung vào điện phân nước, có quy mô lớn và định hướng xuất khẩu, song phần lớn vẫn ở giai đoạn nghiên cứu hoặc tiền khả thi.
Rào cản và cơ hội
Tiến sĩ Herib Blanco nhấn mạnh ba rào cản chính đối với khu vực: chi phí vốn cao, tỷ trọng năng lượng tái tạo trong hệ thống điện còn thấp, và thiếu động lực chuyển đổi nhiên liệu trong các ngành công nghiệp hiện hữu.
Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra rằng đến năm 2030, một số quốc gia Đông Nam Á – trong đó có Việt Nam – có thể đạt chi phí sản xuất hydrogen tái tạo dưới 6 USD/kg, nếu cải thiện chính sách, mở rộng năng lượng tái tạo và giảm chi phí vốn.
Khuyến nghị chính sách
Kết luận webinar, Tiến sĩ Herib Blanco đề xuất các chính phủ Đông Nam Á cần:
-
Ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo;
-
Triển khai các dự án thí điểm để tích lũy kinh nghiệm;
-
Phát triển hệ thống chứng nhận hydrogen và dẫn xuất;
-
Giảm chi phí vốn thông qua các công cụ tài chính và bảo lãnh;
-
Tăng cường hợp tác quốc tế.
Xem Clip Find the video at https://www.youtube.com/watch?v=JTvjSaJuj5Q
