Ba hiệp hội kiến trúc sư Nhật Bản kiến nghị Bộ Đất đai cải thiện khung pháp lý cho hành nghề kiến trúc – Tăng cường đào tạo, đãi ngộ và chống phá giá trong đấu thầu công
Ngày 24 tháng 10 năm 2025 – Mục Hành chính & Hiệp hội
Ba tổ chức lớn trong lĩnh vực thiết kế kiến trúc của Nhật Bản — Liên đoàn Hiệp hội Kiến trúc sư Nhật Bản (JAAF), Hiệp hội Kiến trúc sư Nhật Bản (JIA) và Liên đoàn Hiệp hội Văn phòng Kiến trúc sư Nhật Bản (NJS) — đã cùng đệ trình lên Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch (MLIT) đề xuất cải thiện khung pháp lý liên quan đến kiến trúc sư và văn phòng kiến trúc sư.
Đề xuất được ba chủ tịch tổ chức trình lên ông Shugo Shukumoto, Cục trưởng Cục Nhà ở (MLIT), vào ngày 15/10. Các kiến nghị tập trung vào sáu nhóm nội dung chính:
-
Đảm bảo và nâng cao chất lượng nhân lực kỹ thuật,
-
Chuẩn hóa và minh bạch hóa hoạt động hành nghề,
-
Cải thiện công tác quản lý của cơ quan đăng ký văn phòng kiến trúc sư,
-
Xem xét lại tiêu chuẩn thù lao và chính sách đấu thầu công,
-
Thúc đẩy kiểm định tình trạng nhà ở hiện hữu,
-
Định hình tầm nhìn dài hạn cho nghề kiến trúc sư và văn phòng kiến trúc sư.
Các điểm kiến nghị nổi bật:
-
Nới lỏng yêu cầu hành nghề: Cho phép dự thi bằng Kiến trúc sư hạng 2 mà không cần kinh nghiệm thực tế, đồng thời rút ngắn thời gian kinh nghiệm cần thiết để đăng ký bằng hành nghề (ví dụ: từ 7 năm xuống 4 năm).
-
Thúc đẩy chuyển đổi từ Kiến trúc sư hạng 2 sang hạng 1 thông qua việc giảm yêu cầu về thời gian thực hành.
-
Cải cách nội dung kỳ thi kiến trúc sư để phù hợp với xu thế số hóa (DX) và những thay đổi trong yêu cầu năng lực nghề nghiệp.
-
Bắt buộc tham gia khóa đào tạo định kỳ không chỉ cho kiến trúc sư trong văn phòng thiết kế, mà còn khuyến khích áp dụng với người làm trong lĩnh vực quản lý thi công, hành chính, giáo dục.
-
Mở rộng phạm vi công trình bắt buộc có kiến trúc sư tham gia: tất cả công trình từ 10 m² trở lên (bao gồm xây mới, mở rộng, cải tạo, di dời).
-
Yêu cầu lập hợp đồng song phương bằng văn bản trong mọi dịch vụ thiết kế – giám sát; xem xét bố trí nhiều quản lý kiến trúc sư trong các văn phòng lớn.
-
Thiết lập tiêu chuẩn thù lao hợp lý:
-
Thể hiện rõ thời gian thiết kế tiêu chuẩn cho từng loại công trình;
-
Cho phép tăng thù lao khi thời gian thiết kế bị rút ngắn hoặc khi thời gian thi công kéo dài;
-
Bổ sung quy định thù lao riêng cho các dự án cải tạo.
-
Về đấu thầu công:
Các hiệp hội nhấn mạnh rằng các cơ chế hiện hành như điều tra giá thầu thấp (低入札価格調査制度) hay giá sàn tối thiểu (最低制限価格制度) chưa được áp dụng rộng trong các gói thiết kế – giám sát.
→ Kiến nghị thiết lập tiêu chuẩn thống nhất toàn quốc, khuyến khích chính quyền địa phương áp dụng để ngăn chặn phá giá.
→ Đề xuất giới hạn: giá hợp đồng không thấp hơn 80% giá dự toán.
Cuối cùng, ba hiệp hội đề nghị Ủy ban Xây dựng thuộc Hội đồng Cơ sở hạ tầng xã hội (thuộc MLIT) xem xét toàn diện “tương lai trung và dài hạn của ngành kiến trúc”, đặc biệt là lộ trình cải cách hệ thống chứng chỉ và chính sách đảm bảo nguồn nhân lực cho ngành.
