Hydro xanh được dự đoán sẽ là nguồn năng lượng tái tạo hàng đầu trong tương lai, nhưng việc sản xuất ở châu Âu phải tăng cường ồ ạt để đạt được mục tiêu.
Trong tập này của Business Planet, phóng viên Andrea Bolitho của Euronews tới Tây Ban Nha để xem nhà lãnh đạo toàn cầu trong lĩnh vực năng lượng tái tạo đang tối đa hóa tiềm năng của hydro xanh như thế nào.
Cố vấn pháp lý của EU cho gã khổng lồ năng lượng tái tạo, Iberdrola, nói với Euronews rằng châu Âu không thể chỉ dựa vào một phương pháp để khử cacbon trong ngành công nghiệp nặng và các lĩnh vực gây ô nhiễm khác.
Blandine Malvault cho biết: “Điện khí hóa trực tiếp không phải lúc nào cũng khả thi hoặc tiết kiệm chi phí, vì vậy đó là lúc bạn cần hydro tái tạo”.
Trong khi EU xác định hydro xanh là một trong những nhiên liệu của tương lai và đặt mục tiêu tạo ra 10 triệu tấn đồng thời nhập khẩu thêm 10 triệu tấn vào cuối thập kỷ này thì sản lượng hydro tái tạo ở châu Âu chỉ là 20.000 tấn vào năm 2022.
Hơn nữa, 96% lượng hydro được sử dụng trên khắp châu Âu vào năm 2022 được sản xuất từ khí đốt tự nhiên, dẫn đến lượng khí thải carbon đáng kể.
Carlos Fúnez Guerra, Giám đốc Phát triển Hydro Xanh tại Iberdrola giải thích: “Chúng tôi cần một quy định rõ ràng và một quy trình cấp phép rõ ràng, đồng thời chúng tôi cần quyền truy cập vào lưới [năng lượng]”.
Hydro là chất có nhiều nhất trong vũ trụ. Khi bị đốt cháy, nó tạo ra năng lượng và nước dưới dạng sản phẩm phụ. Nó dựa vào một dạng năng lượng khác trong quá trình sản xuất, về mặt lịch sử, nguồn năng lượng khác này là nhiên liệu hóa thạch.
Để tạo ra hydro xanh, nhà sản xuất cần có máy điện phân - thiết bị có khả năng tách các phân tử nước thành hydro và oxy. Hydro xanh không loại bỏ khí carbon có hại và có tiềm năng thay thế nhiên liệu hóa thạch trong ngành sản xuất thép và vận tải hạng nặng. Chỉ riêng thép đã tạo ra khoảng 7% lượng khí thải CO2 trên toàn cầu.
Hydro xanh cũng có tiềm năng thúc đẩy sự phát triển của năng lượng tái tạo (vì việc sản xuất năng lượng này cần điện từ các nguồn năng lượng tái tạo), khiến nó trở thành động lực tiếp theo trong quá trình chuyển đổi năng lượng sang nền kinh tế khử cacbon nhiều hơn, độc lập với nhiên liệu hóa thạch nhập khẩu.
Iberdrola đang dẫn đầu các dự án hydro xanh ở Anh, Tây Ban Nha, Brazil, Úc và Mỹ.
Mục tiêu của công ty là phát triển chuỗi giá trị năng lượng tái tạo, ví dụ, điện được tạo ra tại công viên năng lượng mặt trời ở Puertollano, miền nam Tây Ban Nha, được sử dụng để sản xuất hydro xanh tại nhà máy gần đó của Iberdrola, từ đó được sử dụng để sản xuất phân bón không phát thải.
"Chúng tôi cung cấp lượng hydro này cho Fertiberia, một công ty phân bón, sử dụng lượng hydro này để sản xuất amoniac và sau đó với lượng amoniac này, họ sản xuất ra rất nhiều phân bón. Ngày nay với lượng hydro mà chúng tôi cung cấp, họ có thể khử cacbon 10 % sản lượng amoniac của họ," Fúnez Guerra nói thêm.
Theo Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế (IRENA), hydro dự kiến sẽ chiếm tới 12% lượng năng lượng sử dụng toàn cầu vào năm 2050, nhưng vẫn còn nhiều thách thức.
Châu Âu vẫn có thể đạt được mục tiêu của mình?
Malvault nhắc nhở: “Câu hỏi lớn đằng sau tất cả những điều này là tiền và quỹ”.
Ủy ban Châu Âu đã thực hiện khung pháp lý về hydro sạch và đang đầu tư mạnh mẽ, cho đến nay, họ đã cung cấp 22 tỷ euro và còn hơn thế nữa.
Nó thành lập Liên minh Hydro sạch Châu Âu vào năm 2020 để tập hợp các bên liên quan chính và hỗ trợ triển khai các dự án hydro quy mô lớn.
Phiên đấu giá đầu tiên của Ngân hàng Hydrogen, có ngân sách 800 triệu euro đã kết thúc cách đây vài tuần, đã có hơn 130 lượt đặt giá thầu. Số tiền này có khả năng tạo ra 600 MW các dự án hydro tái tạo. Cuộc đấu giá thứ hai trị giá hơn 2 tỷ euro sẽ được tổ chức vào cuối năm nay.
Nhưng Malvault cảnh báo Euronews rằng vẫn cần thêm kinh phí để đạt được các mục tiêu của EU.
Tập đoàn thép không có hóa thạch của Thụy Điển HYBRIT đã bắt đầu sản xuất thép sử dụng hydro xanh để loại bỏ oxy khỏi quặng sắt, thay thế lò cao chạy bằng than truyền thống.
Susanne Eriksson Rostmark, trưởng nhóm nghiên cứu tại công ty khai thác mỏ LKAB của Thụy Điển, một trong những thành viên của HYBRIT, nói với Euronews rằng có sự chậm trễ lớn trong việc xin giấy phép cần thiết để sử dụng hydro xanh trong ngành sản xuất thép.
Hydro xanh đắt hơn so với các chất thay thế được tạo ra từ nhiên liệu hóa thạch như hydro xám hoặc nâu, tuy nhiên, khoảng cách về giá dự kiến sẽ thu hẹp khi giá điện tái tạo tiếp tục giảm.
Eriksson Rostmark nói thêm: "Trong tương lai gần và trung hạn, chúng tôi thấy rằng giá sẽ cao hơn khoảng 20% so với thép nâu và nếu bạn chuyển điều đó sang ô tô thì sẽ tăng thêm khoảng dưới 200 euro cho mỗi ô tô. Vì vậy, chúng tôi cần để có những khách hàng sẵn sàng trả thêm khoản phí nhỏ này cho thép không có hóa thạch."
