Cảng đầu tiên vận hành 100% thiết bị cơ giới điện
Nguồn: Báo Nhân Dân
Chính thức đón chuyến tàu đầu tiên vào đầu năm 2025, cảng Phước An - cảng nước sâu duy nhất của tỉnh Đồng Nai được kỳ vọng sẽ trở thành mắt xích chiến lược trong chuỗi logistics vùng Đông Nam Bộ. Đây cũng là cảng đầu tiên vận hành 100% thiết bị cơ giới điện, hướng tới mô hình “cảng xanh” hiện đại, thân thiện với môi trường.
Từ giữa những năm 1990, khi Việt Nam định hướng phát triển hệ thống cảng biển tại khu vực sông Cái Mép - Thị Vải, các dự án đầu tư công đầu tiên về nạo vét luồng và xây dựng hạ tầng kết nối đã được khởi động. Những bước đi chiến lược này không chỉ tạo nền tảng hạ tầng quan trọng mà còn đóng vai trò dẫn dắt, mở đường cho dòng vốn xã hội hóa đầu tư vào lĩnh vực cảng biển, góp phần hình thành cụm cảng hiện đại, mang tầm quốc tế tại đây.
Hưởng lợi từ sự đồng bộ
Nằm bên sông Thị Vải - tuyến hàng hải huyết mạch ra Biển Đông, kết nối thuận tiện với hệ thống cao tốc, quốc lộ, đường thủy và chỉ cách Sân bay quốc tế Long Thành chưa đầy 30 km, cảng Phước An hội tụ điều kiện lý tưởng để trở thành điểm nhấn chiến lược trong mạng lưới logistics đa phương thức của vùng kinh tế trọng điểm phía nam. Với tổng vốn đầu tư 1 tỷ USD, cảng Phước An được quy hoạch xây dựng trên diện tích 164,4 ha và triển khai theo 3 phân kỳ. Trong đó, phân kỳ 1 đã hoàn thành và đưa vào khai thác từ tháng 10/2024, gồm ba bến container dài 900 m, công suất 1,3 triệu TEU/năm. Cảng được trang bị đồng bộ 6 cẩu STS, 15 cẩu RTG, 45 đầu kéo container, cùng hệ thống SmartGate tự động 10 làn xe giúp hàng hóa lưu thông nhanh chóng.
Cảng Phước An được định hướng trở thành trung tâm logistics xanh của Đồng Nai và vùng Đông Nam Bộ, đồng thời là cầu nối quan trọng trong mạng lưới cảng phía nam. Với độ sâu trước bến -14,7 m, độ sâu luồng -11,6 m và vùng quay trước bến 380 m, cảng Phước An có thể đón tàu lên đến 60 nghìn DWT trong phân kỳ 1. Cùng sự hợp tác chiến lược với Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn, hiện trung bình mỗi tháng cảng đón khoảng 30 tàu quốc tế, với sự tham gia của nhiều hãng tàu lớn như: MSC, WANHAI, SITC, RCL…
Đại diện cảng Phước An cho biết, thực hiện định hướng phát triển mô hình cảng xanh, thông minh theo chuẩn quốc tế, hiện toàn bộ thiết bị khai thác, phương tiện nội bộ và xe vận hành đã được điện hóa 100%, sử dụng điện mặt trời áp mái và năng lượng tái tạo cho khu vực làm việc, nhằm giảm tối đa lượng phát thải. Trong các giai đoạn tiếp theo, cảng sẽ lắp đặt hệ thống “Shore Power” cung cấp điện trực tiếp cho tàu khi neo đậu. Bên cạnh đó, cảng đã đầu tư hạ tầng số đồng bộ, tự động hóa nhiều quy trình và số hóa toàn bộ thủ tục hàng hóa, giúp rút ngắn thời gian giao nhận hàng.
Tiếp tục hoàn thiện hạ tầng
Dù không trực tiếp giáp biển, Đồng Nai vẫn vươn ra biển lớn nhờ hệ thống sông ngòi dày đặc cùng tầm nhìn chiến lược phát triển cảng nội địa. Toàn tỉnh hiện có 19 cảng đang hoạt động trên các tuyến sông lớn - giải pháp cho bài toán “lối ra biển” của một địa phương công nghiệp năng động. Hệ thống cảng không chỉ mở hướng giao thương, giảm chi phí logistics mà còn tạo lợi thế cạnh tranh đột phá, giúp hàng hóa của Đồng Nai kết nối nhanh hơn với thị trường khu vực và quốc tế.
Hiện nay, ba luồng hàng hải chính tiếp cận với tỉnh Đồng Nai gồm Đồng Tranh, Đồng Nai và Cái Mép - Thị Vải cho phép tàu có tải trọng từ 5.000 đến 60.000 DWT ra vào, trong đó bến cảng Phước An được xem là “điểm nhấn chiến lược”. Ông Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Tư vấn thiết kế cảng - kỹ thuật biển nhận định: “Việc đưa vào khai thác giai đoạn 1 cảng Phước An đã tạo nên một cửa ngõ ra biển hiện đại cho Đồng Nai, có khả năng tiếp nhận tàu trọng tải lớn, đóng vai trò đầu mối vận chuyển hàng hóa của cả tỉnh và vùng phụ cận”.
Dù đã thu hút được nhiều hãng tàu quốc tế, nhưng để phát huy hết tiềm năng trong tương lai, theo nhiều chuyên gia, những “nút thắt” hạ tầng kết nối cần sớm được tính toán. Hiện việc ra vào cảng vẫn phụ thuộc gần như hoàn toàn vào một tuyến đường duy nhất, tạo thế “độc đạo” trong lưu thông hàng hóa và làm giảm hiệu quả khai thác.
Tại buổi làm việc mới đây với tỉnh Đồng Nai, đại biểu Quốc hội Lê Hoàng Hải, Ủy viên Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, đánh giá: Việc sở hữu một cảng biển lớn, nằm sâu trong đất liền và liền kề nhiều khu công nghiệp là lợi thế đặc biệt của Đồng Nai. Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra rằng hạn chế về hạ tầng giao thông kết nối đang là điểm nghẽn lớn, khi các tuyến đường dẫn vào cảng chưa được đầu tư đồng bộ, làm giảm hiệu quả khai thác. Đại biểu cho biết, sẽ kiến nghị tỉnh Đồng Nai phối hợp cùng Bộ Công thương và các bộ, ngành liên quan sớm triển khai các giải pháp hạ tầng phù hợp, nhằm phát huy vai trò cửa ngõ logistics của cảng Phước An, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế-xã hội của tỉnh và toàn vùng Đông Nam Bộ.
Dự kiến đến hết quý I/2026, phân kỳ 2 của cảng Phước An sẽ hoàn thành, mở rộng quy mô lên 6 bến container với tổng chiều dài 1.880 m, công suất đạt 4 triệu TEU/năm và vùng quay tàu 420 m, đủ khả năng tiếp nhận tàu đến 100.000 DWT. Đến cuối năm 2027, khi hoàn tất phân kỳ 3, cảng sẽ có 10 bến container dài 2.830 m và 4 bến sà-lan, nâng tổng công suất lên 8 triệu TEU/năm.
Bài và ảnh: Thái Linh, Anh Quân
