Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản sửa đổi tiêu chuẩn tính giá xây dựng công, cập nhật biểu mẫu bắt buộc minh bạch chi phí nhân công
Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản (MLIT) đã sửa đổi bộ tiêu chuẩn thống nhất của nhà nước về công tác tính giá cho các dự án xây dựng công trình công cộng. Trong “Tiêu chuẩn tính đơn giá chuẩn cho công trình xây dựng công cộng”, bộ đơn giá mới mang tên “đơn giá thi công theo đơn vị” được bổ sung nhằm cho phép xác định rõ ràng cơ cấu chi phí nhân công và vật liệu. “Biểu mẫu tiêu chuẩn cho bảng thuyết minh chi phí” và “Biểu mẫu tiêu chuẩn cho hồ sơ dự toán” cũng được sửa đổi để phù hợp với Luật Xây dựng sửa đổi và Luật Đấu thầu – Hợp đồng Công trình Công nhằm bắt buộc thể hiện rõ chi phí nhân công và vật liệu.
Việc sửa đổi biểu mẫu thuyết minh chi phí nhằm đáp ứng cơ chế kiểm tra “dìm giá nhân công” sẽ được triển khai khi luật sửa đổi có hiệu lực toàn diện. Theo luật mới, đơn vị dự thầu phải nộp bảng thuyết minh giá dự thầu trong đó nêu rõ chi phí nhân công, và cơ quan đặt hàng công phải kiểm tra tính chính xác của tài liệu này.
Ở giai đoạn đầu triển khai kiểm tra dìm giá nhân công, việc kiểm tra sẽ đơn giản, chủ yếu xác nhận mức độ lớn–nhỏ của chi phí trực tiếp. Hiện chưa có hệ thống đối chiếu chi tiết chi phí nhân công, nhưng MLIT đã chuẩn bị sẵn biểu mẫu nêu rõ cơ cấu chi phí nhân công trong giá dự toán của chủ đầu tư, cho phép so sánh với chi phí nhân công được thể hiện trong bảng giá của nhà thầu.
Các nội dung sửa đổi sẽ áp dụng cho các gói thầu công trình do nhà nước quản lý có quy trình đấu thầu bắt đầu từ tháng 1/2026 trở đi. Bộ cũng đã thông báo cho các cơ quan liên quan về cách áp dụng điều khoản điều chỉnh giá (slide clause) dựa trên đơn giá thi công theo đơn vị mới đối với các dự án đã ký hợp đồng. Nếu phần khối lượng còn lại của công trình bao gồm cả hạng mục cốt thép và ván khuôn, sẽ tính toán mức điều chỉnh và tiến hành thay đổi hợp đồng.
MLIT đã rà soát lại “Sổ tay hướng dẫn áp dụng phương pháp tính giá xây dựng công trình của cơ quan quản lý” để phản ánh những thay đổi này, đồng thời phối hợp với Bộ Nội vụ và Truyền thông gửi tài liệu tham khảo tới các tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương ngày 10/12. Bộ kêu gọi các chính quyền địa phương, bao gồm cả cấp thành phố – thị trấn, thực hiện đúng các nội dung sửa đổi.
Sổ tay cập nhật cũng bổ sung hướng dẫn về phương pháp thiết lập đơn giá dự toán phù hợp và nhấn mạnh yêu cầu hạn chế việc sử dụng “hệ số tùy tiện” trong tính giá, vốn gây thiếu minh bạch trong các bảng dự toán.
