Báo cáo Nguồn Nhân lực Toàn cầu Ngành Hydrogen (Tổng quan 2025)
Ban Thư ký VAHC biên tập
Tóm tắt điều hành
Kinh tế hydrogen toàn cầu đang phát triển nhanh chóng khi các quốc gia đầu tư vào công nghệ hydrogen tái tạo và carbon thấp. Xu thế này đang tạo ra nhu cầu lớn về nguồn nhân lực có kỹ năng trong các lĩnh vực kỹ thuật, vận hành, an toàn, logistics và hệ thống số. Tuy nhiên, mức độ sẵn sàng về nguồn nhân lực giữa các khu vực còn rất khác biệt. Báo cáo này tổng hợp tình hình và nhu cầu kỹ năng tại châu Âu, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ, Trung Đông, ASEAN và Việt Nam.
Thông tin theo khu vực
Châu Âu (EU)
-
Dẫn đầu thế giới về chiến lược kỹ năng hydrogen thông qua REPowerEU và European Hydrogen Bank.
-
Dự báo: hàng trăm nghìn việc làm mới trong ngành hydrogen đến năm 2030.
-
Nhu cầu chính: vận hành điện phân, kỹ thuật an toàn, và hệ thống điều khiển số.
-
Chính sách trọng tâm: Chiến lược kỹ năng Hydrogen EU và chuẩn hóa chứng chỉ nghề nghiệp.
Trung Quốc
-
Tăng tốc triển khai dự án do Sinopec, CNPC và chính quyền địa phương dẫn đầu.
-
Nhu cầu lớn về kỹ sư quy trình, nhà thầu EPC và kỹ thuật viên vận hành.
-
Cần chuẩn hóa an toàn và đào tạo chuyển đổi cho lao động ngành năng lượng truyền thống.
Nhật Bản
-
Có chiến lược hydrogen hoàn thiện và hệ sinh thái công nghệ phát triển.
-
Nguồn nhân lực tập trung ở R&D, quản lý dự án và logistics an toàn.
-
Ưu tiên phát triển chương trình sau đại học và cập nhật tiêu chuẩn an toàn quốc tế.
Hàn Quốc
-
Lộ trình “Hydrogen Economy Roadmap” hướng đến vị thế dẫn đầu trong sản xuất pin nhiên liệu và điện hydrogen.
-
Nhu cầu lao động: sản xuất stack fuel-cell, hệ thống điện phân, tự động hóa số.
Ấn Độ
-
“National Green Hydrogen Mission” đặt mục tiêu tạo khoảng 600.000 việc làm đến 2030.
-
Tập trung đào tạo kỹ thuật viên về tích hợp năng lượng tái tạo và vận hành điện phân.
Trung Đông (Saudi Arabia, UAE, Oman)
-
Chuyển đổi từ xuất khẩu dầu sang xuất khẩu hydrogen.
-
Các dự án như NEOM tạo nhu cầu lớn về EPC, kỹ sư vận hành và quản lý dự án.
-
Ưu tiên: đào tạo lại nhân lực dầu khí và xây dựng chương trình an toàn hydrogen.
ASEAN & Việt Nam
-
Giai đoạn đầu phát triển, đang xây dựng chính sách và thí điểm dự án.
-
Việt Nam: mục tiêu sản xuất 100.000–500.000 tấn hydrogen/năm vào 2030, tăng lên 10–20 triệu tấn vào 2050.
-
Nhu cầu: hợp tác trường–doanh nghiệp, đào tạo nghề hydrogen, chứng nhận an toàn.
Phân bổ kỹ năng theo chuỗi giá trị hydrogen
Chuỗi giá trị | Kỹ năng chính | Đối tượng nhân lực |
---|---|---|
Sản xuất | Vận hành điện phân, điều khiển quy trình, tích hợp năng lượng tái tạo | Kỹ sư, kỹ thuật viên |
Lưu trữ & Vận chuyển | Nén khí, lạnh sâu, an toàn logistics | Nhân viên an toàn, vận hành |
Ứng dụng | Hệ thống pin nhiên liệu, tích hợp công nghiệp | Kỹ sư R&D, thiết kế hệ thống |
Kỹ thuật số & Điều khiển | Tự động hóa, SCADA, phân tích dữ liệu | Kỹ sư số |
An toàn & Quy chuẩn | Phát hiện rò rỉ, phòng nổ, quản lý rủi ro | Chuyên viên tuân thủ |
Thương mại & Tài chính | Tài chính dự án, chứng nhận, thiết kế thị trường | Chính sách, chuyên viên tài chính |
(Xem Hình 1: Biểu đồ phân bổ kỹ năng nhân lực hydrogen)
Khuyến nghị chính
-
Xây dựng lộ trình kỹ năng quốc gia phù hợp với mục tiêu chuyển dịch năng lượng.
-
Thúc đẩy hợp tác công–tư (PPP) trong đào tạo và nâng cao kỹ năng thực hành.
-
Chuẩn hóa chứng chỉ kỹ thuật và an toàn hydrogen để tạo cơ hội việc làm xuyên biên giới.
-
Tích hợp kỹ năng số (phân tích dữ liệu, tự động hóa) vào kế hoạch nhân lực hydrogen.
-
Bảo đảm việc làm xanh chất lượng cao, hướng đến phát triển bền vững lâu dài.
Hình 1. Biểu đồ phân bổ kỹ năng nhân lực hydrogen
Sản xuất (25%) | Lưu trữ & Vận chuyển (20%) | Ứng dụng (20%) | Kỹ thuật số & Điều khiển (15%) | An toàn & Quy chuẩn (10%) | Thương mại & Tài chính (10%)
Kết luận
Đến năm 2030, ngành hydrogen có thể tạo hơn 1 triệu việc làm kỹ năng cao trên toàn cầu. Châu Âu và châu Á – Thái Bình Dương sẽ là trung tâm nhu cầu lớn, trong khi Trung Đông và Việt Nam nổi lên như các khu vực tăng trưởng mới. Đầu tư phối hợp vào giáo dục, chứng nhận và đổi mới số sẽ là chìa khóa để xây dựng lực lượng lao động hydrogen bền vững và sẵn sàng cho tương lai.