Ý kiến - Biến Đường Cao Tốc Việt Nam Thành Đường Băng Đa Năng – Tầm Nhìn Chiến Lược Cho Tương Lai

Ý kiến - Biến Đường Cao Tốc Việt Nam Thành Đường Băng Đa Năng – Tầm Nhìn Chiến Lược Cho Tương Lai
Lê Ngọc Ánh Minh – Chủ tịch Điều hành Pacific Group

Trong kỷ nguyên phát triển hạ tầng mới, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử để bứt phá không chỉ về giao thông mà còn về an ninh, quốc phòng và năng lực ứng phó thiên tai. Tôi kêu gọi một tư duy đột phá: các tuyến cao tốc mới cần được thiết kế tích hợp chức năng đường băng cất/hạ cánh máy bay. Đồng thời tích hợp trạm nạp xe điện, trạm nạp hydro vào các cao tốc.

Lý do chúng ta nên nghiên cứu thực hiện

Mỗi năm, Việt Nam đầu tư hàng trăm nghìn tỷ đồng cho đường cao tốc và hàng tỷ USD để xây thêm đường băng sân bay. Thay vì tách biệt hai hạ tầng này, chúng ta hoàn toàn có thể:

• Tích hợp đường cao tốc và đường băng, giúp quân đội trưng dụng khẩn cấp khi có chiến tranh hoặc thiên tai mà không phải xây mới.

• Tiết kiệm hàng tỷ USD từ việc không phải mở rộng sân bay truyền thống.

• Đẩy nhanh kết nối vùng, biến mỗi tuyến cao tốc thành huyết mạch giao thông đa năng, cả trên mặt đất lẫn trên không. Tương tự tàu thủy đi qua nơi có cầu quay hoặc ô tô đi trên đường có bố trí đèn đỏ. Khi máy bay cất hạ cánh thì tuyến đường cao tốc/đường băng được bố trí đèn giao thông để phương tiện đường bộ ngừng lại cho máy bay cất hạ cánh.

Bài học từ thế giới

Đây không phải là ý tưởng viển vông. Đài Loan, Thụy Điển, Phần Lan, Thụy Sĩ, Trung Quốc đã chứng minh điều này:

• Đài Loan: Nhiều đoạn cao tốc được gia cố đặc biệt để trong 24 giờ có thể biến thành đường băng chiến lược.

• Phần Lan & Thụy Điển: Máy bay F‑35, F/A‑18 thường xuyên cất hạ cánh trên đường cao tốc trong tập trận.

• Thụy Sĩ: Năm 2024, máy bay F/A‑18 cất cánh từ đường cao tốc – lần đầu tiên sau hơn 30 năm, thể hiện khả năng phân tán lực lượng phòng thủ.

Việt Nam hoàn toàn có thể làm được và còn tốt hơn nhờ lợi thế quy hoạch hạ tầng mới, chưa bị “khóa chặt” bởi hệ thống cũ.

Ảnh tiêm kích F/A-18 luyện tập cất hạ cánh trên cao tốc ở Thụy Sĩ (ảnh Báo CAND)

Cao tốc kiêm đường băng ven biển – bước đột phá cho hàng không thương mại

Tôi đề xuất thí điểm một số đoạn cao tốc ven biển dài 2–3 km được thiết kế ngay từ đầu để phục vụ:

• Máy bay thương mại cỡ nhỏ, hoạt động theo lịch trình định sẵn, không gây xung đột với xe cơ giới.

• Nhà ga hành khách xây ngay tại các nút giao vào đô thị biển, giúp du khách đáp thẳng vào trung tâm du lịch mà không cần sân bay lớn.

• Kiến trúc độc đáo “cao tốc – sân bay”, lần đầu tiên xuất hiện tại ASEAN, đưa Việt Nam thành quốc gia tiên phong.

Chi phí – lợi ích vượt trội

Chỉ cần đầu tư gấp đôi so với cao tốc tiêu chuẩn, Việt Nam loại bỏ nhu cầu xây hàng chục sân bay mới, tiết kiệm hàng chục tỷ USD trong 20 năm tới.

Hành động ngay hôm nay

Để biến tầm nhìn này thành hiện thực, tôi kêu gọi:

1. Chính phủ ban hành tiêu chuẩn kỹ thuật “cao tốc – đường băng”, quy định ngay từ giai đoạn thiết kế.

2. Triển khai dự án thí điểm 2026–2027, trên tuyến cao tốc ven biển trọng điểm.

3. Phối hợp liên ngành: Giao thông – Quốc phòng – Du lịch – Đô thị để khai thác đa chức năng, bảo đảm an ninh và thương mại.

Nếu chúng ta hành động ngay hôm nay, trong 10 năm tới, mạng lưới cao tốc của Việt Nam sẽ trở thành hệ thống hạ tầng đa năng duy nhất ở Đông Nam Á – vừa phục vụ dân sinh, vừa tăng cường phòng thủ quốc gia, vừa mở ra mô hình hàng không thương mại hoàn toàn mới.

Đã đến lúc Việt Nam không chỉ xây đường – mà xây “tương lai” của giao thông và an ninh quốc gia.