KẾ HOẠCH TƯƠNG LAI BIỂN BẮC VÀ NGÂN SÁCH ANH: HYDROGEN ĐÓNG VAI TRÒ TRỌNG TÂM

Chính phủ Vương quốc Anh đã công bố Kế hoạch Tương lai Biển Bắc (North Sea Future Plan) vào ngày 26/11, cùng ngày với Ngân sách Mùa Thu. Kế hoạch đặt ra các bước để quản lý các mỏ dầu khí hiện có, bảo vệ việc làm và phát triển các ngành năng lượng sạch nhằm bảo đảm một quá trình chuyển dịch công bằng, có kiểm soát và thịnh vượng.

Sản lượng dầu khí tại Biển Bắc đã giảm mạnh trong 20 năm qua, khiến hơn 70.000 việc làm bị mất trong thập kỷ vừa qua. Chính phủ Anh đặt mục tiêu đưa Biển Bắc trở thành trung tâm trong tương lai năng lượng của đất nước dựa trên ba trụ cột: điện gió ngoài khơi, thu giữ – sử dụng – lưu trữ carbon (CCUS), và hydrogen.

Các ngành công nghiệp sẽ cần hydrogen như lọc dầu, thủy tinh, hóa chất và gốm sứ chủ yếu tập trung tại các cụm công nghiệp như Humberside, Teesside và Grangemouth – vốn đang hỗ trợ 194.000 việc làm, đóng góp 18 tỷ GBP GVA. Hydrogen được coi là con đường để bảo vệ việc làm hiện tại và tạo ra việc làm mới trong công nghiệp nội địa.

Ba hành động trọng tâm trong Kế hoạch Tương lai Biển Bắc

1. Công bố Chiến lược Hydrogen cập nhật

Chính phủ Anh dự kiến ban hành Chiến lược Hydrogen mới vào cuối năm 2025 hoặc đầu năm 2026, xác định tầm nhìn, mục tiêu và ưu tiên hợp tác với doanh nghiệp.

2. Khởi động các vòng phân bổ hydrogen (HAR3 và HAR4)

• HAR1 đã ký Hợp đồng Hydrogen Các-bon Thấp (LCHA) vào tháng 12/2024; dự án đầu tiên sẽ vận hành từ đầu 2026.

• HAR2 có 27 dự án vào giai đoạn thẩm định, dự kiến công bố kết quả trong nửa đầu 2026.

• HAR3 dự kiến triển khai trong 2026 và HAR4 từ 2028.

• Các dự án hydrogen ngoài khơi được khuyến khích tham gia.

3. Các vòng đầu tư mới về hạ tầng hydrogen

• Tháng 6/2025, Chính phủ Anh xác nhận 500 triệu GBP hỗ trợ phát triển hạ tầng hydrogen và mạng lưới hydrogen khu vực đầu tiên, vận hành từ 2031.

• Quyết định đầu tư cuối cùng (FID) dự kiến đạt trong nhiệm kỳ Quốc hội hiện tại.

• Ofgem vừa cấp 164 triệu GBP cho nghiên cứu FEED của Project Union nhằm kết nối các mạng lưới hydrogen khu vực.

• Vòng phân bổ vận chuyển – lưu trữ hydrogen đầu tiên sẽ mở vào mùa Xuân 2026; mô hình Hydrogen-to-Power cũng sẽ khởi động trong 2026.

Vai trò của hydrogen đối với các cộng đồng Biển Bắc

Hydrogen được xác định là yếu tố thiết yếu trong quá trình chuyển dịch năng lượng tại các cộng đồng ven Biển Bắc – nơi tập trung phần lớn công nghiệp nặng và lực lượng lao động giàu kinh nghiệm từ ngành dầu khí. Hydrogen sẽ tạo điều kiện tái sử dụng tài sản công nghiệp, bao gồm các cảng biển có khả năng tiếp nhận hạ tầng sản xuất – lưu trữ – phân phối hydrogen.

Kỹ năng và Chuỗi cung ứng

• Chính phủ Anh cung cấp 400.000 GBP cho Cogent Skills và Hydrogen Skills Alliance để triển khai Chương trình Tăng tốc Kỹ năng Hydrogen & CCUS và dự báo nhu cầu nhân lực trong tương lai.

• Kế hoạch ngành năng lượng sạch (Clean Energies Sector Plan) đề cập mục tiêu tự nguyện của doanh nghiệp: 50% nội địa hóa chuỗi giá trị hydrogen vào năm 2030.

• Chuỗi cung ứng hydrogen và hệ thống kỹ năng liên quan sẽ tập trung tại các vùng công nghiệp trọng điểm, mang đến cơ hội tăng trưởng rõ rệt cho khu vực Biển Bắc.

• Các khoản đầu tư công mang tính "xúc tác" (PFI) sẽ tiếp tục thúc đẩy phát triển chuỗi cung ứng hydrogen.

Cơ hội xuất khẩu và thương mại

Vương quốc Anh đang ở vị thế thuận lợi để dẫn đầu thế giới về triển khai hydrogen và chuỗi cung ứng liên quan, nhờ:

• năng lực mạnh về kỹ thuật và EPC,

• đổi mới công nghệ,

• môi trường chính sách hỗ trợ,

• năng lực quốc tế trong công nghệ điện phân và lưu trữ hydrogen trong hang muối.

Chính phủ Anh sẽ tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp hydrogen – fuel cell:

• tháo gỡ rào cản thương mại,

• thúc đẩy hợp tác quốc tế,

• tham gia xây dựng tiêu chuẩn quốc tế nhằm tạo nền tảng cho thương mại hydrogen trong tương lai,

• kết nối doanh nghiệp Anh với các thị trường giá trị cao.

Kết luận

Chiến lược hydrogen của Vương quốc Anh sẽ tiếp tục cập nhật dựa trên bằng chứng mới nhất. Hydrogen được xem là yếu tố thiết yếu để khử carbon cho các ngành khó điện hóa, giao thông vận tải hạng nặng, và hỗ trợ hình thành các ngành công nghiệp năng lượng sạch mới, tạo việc làm tốt tại các trung tâm công nghiệp và cộng đồng ven biển như Biển Bắc.

Hydrogen cũng mang lại khả năng phát điện linh hoạt, tăng độ ổn định hệ thống điện, và lưu trữ năng lượng thời gian rất dài, qua đó tăng cường an ninh năng lượng quốc gia.