Đầu tư 146.990 tỷ đồng xây cao tốc Bắc - Nam phía Đông sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa cho nền kinh tế

Đầu tư 146.990 tỷ đồng xây cao tốc Bắc - Nam phía Đông sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa cho nền kinh tế
Anh Minh - 20/11/2021 08:32. Báo Đầu Tư 

 
Dự án Xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025 sẽ là một trong những công trình hạ tầng động lực, giúp đẩy nhanh tiến trình phục hồi kinh tế đất nước.

Dự án Xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông (Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông) giai đoạn 2021 - 2025 có tổng mức đầu tư 146.990 tỷ đồng, được đầu tư toàn bộ bằng vốn ngân sách. 
Sự thay đổi hợp lý

“Với tư cách là nhà đầu tư, chúng tôi luôn mong có nhiều dự án triển khai theo hình thức PPP, nhưng tại thời điểm này, tiềm lực tài chính của hầu hết doanh nghiệp hạ tầng giao thông đã cạn, việc tiếp cận vốn tín dụng rất khó khăn, nên việc Chính phủ đề xuất đầu tư toàn bộ Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 bằng vốn ngân sách là điều hợp lý”, ông Phạm Văn Khôi, Tổng giám đốc Công ty Xây dựng Phương Thành khẳng định.

Nhận định của ông Khôi là có cơ sở bởi sau khi tham gia đầu tư Dự án BOT cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ trị giá hơn 8.000 tỷ đồng, Phương Thành đã không còn năng lực tài chính để tham gia đấu thầu tại các dự án PPP thành phần cao tốc Bắc - Nam phía Đông, giai đoạn 2017 - 2021. Đây cũng là tình trạng chung của các nhà đầu tư hạ tầng đường bộ trong những năm gần đây.

“Tôi cũng rất bất ngờ về sự thay đổi này, nhưng đây là quyết định quyết đoán, hợp lý của Chính phủ. Sử dụng vốn đầu tư công không chỉ giúp tiết giảm chi phí đầu tư, rút ngắn thời gian triển khai, mà còn giúp cả trăm ngàn tỷ đồng vốn được đưa vào sản xuất, tạo hiệu ứng lan tỏa cho nền kinh tế”, ông Khôi đánh giá.

Cần phải nói thêm rằng, vào đầu tuần này, Chính phủ đã có Tờ trình số 519/TTr-CP đề nghị Quốc hội thông qua Báo cáo Nghiên cứu tiền khả thi Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025.

Một trong những điểm nhấn quan trọng nhất của Tờ trình số 519 là việc Chính phủ kiến nghị chia Dự án (dài 729 km, quy mô 4 làn xe, gồm các đoạn Hà Tĩnh - Quảng Trị, Quảng Ngãi - Nha Trang, Cần Thơ - Cà Mau) thành 12 dự án thành phần vận hành độc lập và triển khai theo hình thức đầu tư công.

Trên cơ sở tiến độ triển khai, sơ bộ nhu cầu vốn và giải ngân Dự án, Chính phủ tính toán sẽ cần bố trí khoảng 139.640 tỷ đồng (khoảng 95% tổng mức đầu tư), phần còn lại (khoảng 7.350 tỷ đồng) chuyển tiếp bố trí trong giai đoạn 2026 - 2030. Trong đó, nguồn vốn đầu tư Dự án trong giai đoạn 2021 - 2025 sẽ bố trí từ vốn đầu tư công trung hạn 2021 - 2025 (47.169 tỷ đồng) và từ Chương trình Phục hồi và Phát triển kinh tế - xã hội. Chính phủ đặt quan tâm chính trị là hoàn thành toàn bộ công trình vào năm 2025, nhằm tạo động lực cho chương trình phục hồi kinh tế sau đại dịch.

Đây là thay đổi rất đáng chú ý, bởi tại Tờ trình số 11792/TTr-BGTVT về Báo cáo Nghiên cứu tiền khả thi Dự án gửi Thủ tướng vào ngày 6/11/2021, Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) kiến nghị chia công trình thành 12 dự án thành phần vận hành độc lập; trong đó, 4 dự án thành phần triển khai theo phương thức PPP, 8 dự án thành phần còn lại đầu tư công.

Trước đó, ngày 22/9/2021, Chính phủ đã có Tờ trình số 334/TTr-CP trình Quốc hội Báo cáo Nghiên cứu tiền khả thi Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 để xem xét, quyết định chủ trương đầu tư.

Tại Tờ trình số 334/TTr-CP, Chính phủ kiến nghị, trong giai đoạn 2021 - 2025, đầu tư 9 dự án thành phần theo phương thức PPP, chiều dài khoảng 552 km; 3 dự án thành phần còn lại từ Vũng Áng (Hà Tĩnh) đến Cam Lộ (Quảng Trị), dài khoảng 177 km, triển khai trước công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư.

Theo Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Duy Lâm, so với phương án tại Tờ trình 11792, tổng mức đầu tư Dự án được đề cập tại Tờ trình số 519 giảm khoảng 3.000 tỷ đồng nhờ không mất chi phí lãi vay cho 4 dự án thành phần triển khai theo hình thức PPP.

Đồ họa: Đan Nguyễn
Sẽ tổ chức nhượng quyền thu phí

Theo lãnh đạo Bộ GTVT, nếu chủ trương đầu tư Dự án được Quốc hội thông qua vào tháng 12/2021, thì việc tổ chức thẩm định, phê duyệt Báo cáo Nghiên cứu khả thi có thể kết thúc vào tháng 9/2022, tạo điều kiện triển khai công tác giải phóng mặt bằng toàn tuyến (dự kiến kéo dài 17 tháng); lựa chọn nhà thầu từ tháng 3/2023 đến tháng 6/2023; tổ chức thi công từ tháng 6/2023 đến tháng 12/2025.

Tại Tờ trình số 519, Chính phủ cho biết, thực hiện chủ trương của Đảng, Quốc hội, với mục tiêu thu hút tối đa các nguồn lực xã hội đầu tư đường bộ cao tốc, Chính phủ đã chỉ đạo nghiên cứu phương án đầu tư toàn bộ các dự án theo phương thức PPP.

“Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, nếu triển khai toàn bộ các dự án theo phương thức PPP, khả năng thành công sẽ không cao; nếu không thành công phải chuyển đổi hình thức đầu tư sẽ chậm tiến độ, không đáp ứng yêu cầu cơ bản hoàn thành Dự án vào năm 2025 của Trung ương, Bộ Chính trị