Cởi trói cho cao tốc
Tác giả: Lê Ngọc Ánh Minh, Chủ tịch Điều hành Pacific Group, Nhà phát triển dự án hạ tầng tại Việt Nam
Đầu năm Nhâm Dần 2022, Thủ tướng Phạm Minh Chính đi thị sát các dự án cao tốc Bắc Nam bờ Đông thể hiện sự quan tâm đặc biệt của người đứng đầu Chính phủ đối với siêu dự án ‘đại lộ Bắc Nam’, dự án mà khi hoàn thành sẽ tạo liên kết giao thông đường bộ nhanh xuyên suốt 3 miền Bắc Trung Nam. Tối ngày 5 tháng 2 tại thành phố Hồ Chí Minh, Thủ tướng nêu các trăn trở về suất đầu tư dự án công khá cao so với dự án PPP. Thủ tướng chỉ đạo rất thực tế về cách tổ chức nguồn vật liệu thi công không qua trung gian để kéo giảm chi phí, tinh thần quyết liệt thực hiện đền bù giải tỏa cũng như phân cấp phân quyền thực hiện dự án v.v.
Trong bài viết này, tác giả muốn nêu một số sáng kiến để việc điều hành cũng như thi công cao tốc tại Việt Nam mang tính bền vững và có tầm nhìn dài hạn.
Quy hoạch và xây dựng cao tốc cần có tầm nhìn dài hạn, tầm nhìn thế kỷ
Tham khảo các quốc gia có hệ thống cao tốc xuyên suốt hơn 60 năm như Hoa Kỳ, Nhật Bản và gần hơn là Trung Quốc để chúng ta hình thành các cao tốc tại Việt Nam có tầm nhìn trăm năm. Nhìn qua hai cao tốc đã xây gồm cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh đi Trung Lương và Thành phố Hồ Chí Minh – Long Thành – Dầu Giây. Cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh – Trung Lương khai thác từ năm 2010, sau gần 10 năm đã trở nên quá tải, hàng tuần các phương tiện xếp hàng dài nối đuôi nhau với tốc độ rất thấp. Điều tương tự đối với cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh – Long Thành – Dầu Giây, khánh thành vào năm 2015: cao tốc này thường xuyên tắt nghẽn do lượng phương tiện lưu thông rất nhiều.
Đối với một siêu dự án xuyên Việt là cao tốc Bắc Nam, cần làm với tầm nhìn thế kỷ. Một cao tốc chỉ với 4 làn xe tại các khu vực đô thị đông dân cư di chuyển chắc chắn sẽ gây tắc nghẽn giao thông chỉ sau vài năm khai thác do số phương tiện ô tô rất nhiều. Việt Nam là quốc gia thu nhập trung bình và thu nhập của người Việt ngày càng tăng, số người sở hữu ô tô ngày càng tăng. Việc quy hoạch, thiết kế cao tốc Bắc Nam nên có tối thiểu 6 làn xe chưa tính làn khẩn cấp và có thể mở rộng lên 12 làn xe ở những khu vực mà lưu lượng giao thông dày để rút ngắn thời gian đi lại của phương tiện. Khi có sự chuẩn bị như vậy từ bây giờ thì các cao tốc sẽ tránh tình trạng quá tải, kẹt xe, ùn tắc như đã xảy ra với 2 cao tốc nêu trên.
Ảnh cao tốc Tōmei Expressway 6 làn xe và 1 làn dừng khẩn cấp đi qua thành phố Atsugi, tỉnh Kanagawa, Nhật Bản
Ứng dụng công nghệ mới trong xây dựng cao tốc
Hiện nay, trên thế giới có khá nhiều công nghệ mới xây dựng cao tốc nhanh và ít tốn kém nhân công, vật liệu. Có công nghệ nano có thể sử dụng luôn vật liệu tại chỗ từ nền đất chứ không phải mang vật liệu từ mỏ đất đá nơi khác đến. Chính phủ cần chỉ đạo Bộ Xây Dựng ‘ngồi’ cùng Bộ Tài Nguyên Môi Trường, Bộ Khoa Học Công Nghệ và Giao Thông Vận Tải lập một ban tiếp nhận công nghệ làm đường thế hệ mới do các kỹ sư trong nước, các Việt kiều và đối tác quốc tế chuyển giao rồi lập luôn các quy chuẩn, tiêu chuẩn mới để phổ biến các công nghệ tiên tiến mà quốc tế đang sử dụng. Việc ứng dụng công nghệ mới sẽ giúp kéo giảm thời gian thi công, kéo giảm chi phí vật liệu và nhân công và tạo ra các con đường cao tốc mang tính bền vững cao
Làm đường theo công nghệ nano Hoa Kỳ của Troy International tại Đà Lạt, Lâm Đồng
Tham khảo
Kết luận của Thủ tướng tối 5 tháng 2 tại Thành phố Hồ Chí Minh
Hệ thống cao tốc của Nhật Bản
https://en.wikipedia.org/wiki/Expressways_of_Japan
Công nghệ làm đường của Hoa Kỳ, Công ty Troy International không sử dụng nhiều vật liệu, ca máy và nhân công
https://troyint.com.vn/du-an/quy-trinh-xay-dung-ha-tang-va-duong-sa/
Công nghệ tường chắn cao tốc Hoa Kỳ, Công ty Shaw Technologies International, tiết kiệm vật liệu và nhân công
https://www.shawtechnologies.com/systems.html
Nhà phát triển hạ tầng ứng dụng công nghệ mới Pacific Group
