Chủ tịch COP28 của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), phối hợp với Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), đã đánh dấu một cột mốc lịch sử bằng cách tổ chức cuộc đối thoại đầu tiên trong một loạt các cuộc đối thoại cấp cao nhằm đạt được quá trình chuyển đổi năng lượng hướng tới 1,5°C. Sáng kiến mang tính bước ngoặt này được thực hiện với sự hợp tác của Cơ quan Năng lượng tái tạo quốc tế (IRENA) và nhận được sự hỗ trợ của Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (UNFCCC).
Mục tiêu chính của các cuộc đối thoại này là thúc đẩy sự đồng thuận về các lộ trình chuyển đổi năng lượng tương thích với mục tiêu 1,5°C đồng thời xác định các điều kiện hỗ trợ cần thiết để hoàn thành mục tiêu quan trọng này. Hơn nữa, các cuộc họp nhằm tạo động lực xung quanh các kết quả năng lượng mục tiêu cho COP28, nhấn mạnh tính cấp thiết của việc thực hiện hành động quyết định để chống lại biến đổi khí hậu.
Được đồng chủ trì bởi Tiến sĩ Sultan Al Jaber, Chủ tịch chỉ định của COP28 và Tiến sĩ Fatih Birol, Giám đốc điều hành của IEA, những cuộc đối thoại này nhằm mục đích thu hút những người ra quyết định quan trọng từ cả khu vực công và tư nhân trong ngành năng lượng. Bằng cách tập hợp một cái nhìn toàn diện và toàn cầu về hệ thống năng lượng, các cuộc đối thoại tìm cách đặt nền tảng cho các cam kết và lời kêu gọi hành động cụ thể tại Hội nghị thượng đỉnh hành động về khí hậu thế giới sắp tới trong COP28.
Phiên khai mạc của cuộc đối thoại diễn ra vào ngày 21 tháng 7 năm 2023, trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng sạch lần thứ 14, trùng với Hội nghị Bộ trưởng Chuyển đổi Năng lượng G20 ở Goa, Ấn Độ. Các đại biểu nổi bật từ nhiều quốc gia và đại diện từ khu vực tư nhân đã tham dự cuộc họp.
Trong tuyên bố của mình, Tiến sĩ Sultan Al Jaber nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác toàn cầu, nói rằng “COP28 đại diện cho một cơ hội quan trọng để thế giới xích lại gần nhau, đoàn kết xung quanh hành động quyết định và thúc đẩy tiến bộ nhằm duy trì các mục tiêu của Thỏa thuận Paris và 1.5 °C trong tầm tay. Điều này sẽ đòi hỏi nỗ lực tập thể và vì vậy chúng tôi cần tất cả mọi người cùng tham gia - và điều đó bao gồm cả ngành năng lượng.” Ông nói thêm: “Việc xây dựng một hệ thống năng lượng mới chỉ có thể diễn ra với tốc độ và quy mô bằng hành động thống nhất từ phía cung và phía cầu. Những cuộc đối thoại cấp cao này lần đầu tiên đưa những người ra quyết định về năng lượng của khu vực công và tư nhân đến với nhau trong khuôn khổ COP. Chúng sẽ giúp thiết kế lại mối quan hệ giữa các nhà hoạch định chính sách, các nhà sản xuất năng lượng lớn nhất và những người tiêu dùng công nghiệp lớn nhất.
Tiến sĩ Fatih Birol của IEA nhấn mạnh gói năng lượng toàn diện của cơ quan này để đảm bảo sự thành công của COP28. Ông nhận xét: “IEA đã đưa ra một gói năng lượng toàn diện có thể giúp COP28 thành công. Điều này bao gồm tăng gấp ba công suất năng lượng tái tạo toàn cầu, tăng gấp đôi tiến độ sử dụng năng lượng hiệu quả, cắt giảm khí thải từ ngành dầu khí, thúc đẩy tài chính năng lượng sạch cho các nền kinh tế đang phát triển, chuyển hướng đầu tư nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng sạch và khiến nhu cầu nhiên liệu hóa thạch giảm mạnh. Kịch bản Không phát thải ròng vào năm 2050 của IEA được công nhận rộng rãi như là chuẩn mực toàn cầu cho những nỗ lực duy trì mục tiêu 1,5°C trong tầm tay, vì vậy chúng tôi rất vui được làm việc với Chủ tịch COP28 để dẫn dắt các cuộc đối thoại quốc tế quan trọng này nhằm thúc đẩy tham vọng và thực hiện mạnh mẽ hơn , đó là điều đang rất cần thiết.
Francesco La Camera, Tổng Giám đốc IRENA, nhấn mạnh sự cần thiết phải có hành động mang tính thay đổi, đồng thời nêu rõ: “Lời hứa chung của chúng tôi là đảm bảo sự tồn tại an toàn về khí hậu cho các thế hệ hiện tại và tương lai. Đơn giản là chúng ta không thể tiếp tục với những thay đổi gia tăng. Không có thời gian để một hệ thống năng lượng mới phát triển dần dần qua nhiều thế kỷ, như trường hợp của hệ thống dựa trên nhiên liệu hóa thạch. IRENA coi quá trình chuyển đổi năng lượng dựa trên năng lượng tái tạo là giải pháp khí hậu thực tế nhất và kêu gọi tăng gấp ba lần bổ sung năng lượng tái tạo hàng năm để duy trì sự nóng lên toàn cầu trong khoảng 1,5°C. Để đạt được điều này đòi hỏi phải vượt qua các rào cản mang tính hệ thống về cơ sở hạ tầng, chính sách và thể chế trong những năm tới. Các cuộc đối thoại cấp cao sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy động lực hướng tới các mục tiêu năng lượng của COP28,
IEA và IRENA sẽ cung cấp dữ liệu cần thiết và phân tích kỹ thuật để cung cấp thông tin cho các cuộc thảo luận và mời thêm người tham gia nếu thích hợp. Đóng góp của họ sẽ bao gồm hiện trạng của bối cảnh năng lượng toàn cầu, các lộ trình tiềm năng cũng như các chính sách có thể hành động và các khoản đầu tư cần thiết để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi một cách công bằng và bình đẳng.
Simon Steill, Thư ký điều hành của UNFCCC, bày tỏ hy vọng của mình trong các cuộc đối thoại cấp cao này khi nêu rõ: “Những cuộc đối thoại cấp cao này do Chủ tịch COP28 và IEA triệu tập, với những nỗ lực hợp tác của IRENA và sự hỗ trợ của UNFCCC, sẽ đóng vai trò như một chất xúc tác để thúc đẩy động lực hướng tới quá trình chuyển đổi năng lượng hướng tới 1,5°C một cách công bằng và toàn diện. Tôi hy vọng rằng những cuộc đối thoại này sẽ mở đường cho những cam kết và hành động cụ thể của các Bên tại COP28, đưa tất cả chúng ta đến gần hơn với tương lai bền vững và thích ứng với khí hậu như được kêu gọi trong Thỏa thuận Paris. Đã đến lúc hành động quyết đoán từ tất cả các bên liên quan.”
