Triển vọng Thị trường Khí đốt và Quá trình Khử Carbon LNG tại Đông Nam Á

IEA Webinar ngày 19/12/2025

Thị trường khí đốt toàn cầu năm 2025 đánh dấu một năm chuyển tiếp, với những biến động phức tạp từ khủng hoảng Trung Đông, mức tồn trữ cao ở châu Âu, và sự cạnh tranh gia tăng đối với nguồn cung LNG. Mặc dù nguồn cung LNG từ Mỹ tăng mạnh, thị trường về cơ bản vẫn thắt chặt trong ba quý đầu năm, chủ yếu do lượng khí đốt đường ống từ Nga và Na Uy sang EU giảm, cùng nhu cầu nạp vào kho chứa của châu Âu tăng 35%. Điều này khiến tăng trưởng nhu cầu khí đốt toàn cầu trong giai đoạn này chậm lại, chỉ đạt khoảng 0.5%, với động lực chính đến từ Bắc Mỹ và châu Âu, trong khi các thị trường nhập khẩu then chốt ở châu Á vẫn trầm lắng.

Trung Quốc, với biểu tượng "Năm Con Rắn", chứng kiến nhập khẩu LNG giảm mạnh 17% so với cùng kỳ, do nhu cầu nội địa phẳng, sản xuất khí đốt nội địa tăng, và đặc biệt là việc tăng cường nguồn cung khí đốt đường ống từ Nga qua đường ống "Sức mạnh Siberia". Ngược lại, nhập khẩu LNG của châu Âu tăng hơn 25%, đạt mức kỷ lục 127 tỷ mét khối (bcm), trong bối cảnh nhu cầu nội địa phục hồi, nhập khẩu khí đường ống giảm và nhu cầu tồn trữ cao.

Trong trung hạn đến năm 2030, thị trường LNG toàn cầu dự kiến sẽ chứng kiến sự tăng trưởng chưa từng có. Công suất hóa lỏng LNG toàn cầu dự kiến mở rộng thêm khoảng 300 bcm/năm, chủ yếu nhờ vào các dự án mới từ Mỹ và Qatar. Sự bùng nổ nguồn cung này dự kiến sẽ gây áp lực giảm lên giá LNG và kích thích tăng trưởng nhu cầu, đặc biệt ở các thị trường châu Á nhạy cảm về giá. Nhu cầu khí đốt toàn cầu có thể tăng từ 9% đến 11% vào năm 2030, tương đương 380 đến 450 bcm/năm, với châu Á đóng góp một nửa mức tăng trưởng này. Các lĩnh vực công nghiệp và điện năng sẽ là động lực chính, chiếm lần lượt 45% và 35% mức tăng trưởng ròng.

Trọng tâm đặc biệt được đặt vào châu Á, nơi nhu cầu khí đốt dự kiến tăng 20-25% đến năm 2030. Trung Quốc, Ấn Độ và nhóm các nền kinh tế mới nổi Đông Nam Á (Emerging Asia) sẽ dẫn đầu xu hướng này.

• Trung Quốc: Nhu cầu có thể tăng gần 30%, tăng thêm tới 125 bcm, được thúc đẩy bởi ngành công nghiệp, điện năng và vận tải, với nguồn cung bổ sung đến từ cả sản xuất nội địa và nhập khẩu LNG.

• Ấn Độ: Nhu cầu có thể tăng 50%, chủ yếu nhờ ngành công nghiệp và được cung cấp bởi nhập khẩu LNG, ngay cả khi sản xuất nội địa có xu hướng giảm.

• Khu vực Đông Nam Á mới nổi (bao gồm Bangladesh, Indonesia, Malaysia, Myanmar, Pakistan, Philippines, Singapore, Thái Lan, Việt Nam): Đây sẽ là trụ cột thứ ba của tăng trưởng nhu cầu khí đốt tại châu Á, với tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ và nhu cầu năng lượng gia tăng. Tuy nhiên, sản xuất nội địa suy giảm và cơ sở hạ tầng nhập khẩu LNG hiện tại chỉ đáp ứng khoảng 75% nhu cầu trong kịch bản cao, cho thấy việc giải quyết các nút thắt hạ tầng sẽ là yếu tố then chốt để mở khóa tiềm năng nhập khẩu.

Song song với triển vọng tăng trưởng, báo cáo của IEA nhấn mạnh hai xu hướng quan trọng để khử carbon trong chuỗi giá trị khí đốt:

1. Ứng dụng CCUS (Thu hồi, Sử dụng và Lưu trữ Carbon): Công nghệ này đang nổi lên như một giải pháp then chốt để giảm phát thải trong chuỗi cung ứng LNG, từ khâu khai thác (xử lý CO2 trong khí nguyên liệu) đến khâu hóa lỏng (xử lý khí thải đốt nhiên liệu). Các dự án tiên phong như Snøhvit (Na Uy), Gorgon (Úc) và Ras Laffan (Qatar) đã chứng minh tính khả thi. Việc kết hợp CCUS với điện khí hóa sử dụng năng lượng carbon thấp sẽ giúp các nhà sản xuất LNG phân biệt sản phẩm, đáp ứng cam kết khí hậu và đảm bảo tiếp cận thị trường lâu dài.

2. Phát triển Khí đốt Phát thải Thấp: Cung cấp các loại khí này, bao gồm khí sinh học (biomethane) và hydro phát thải thấp, dự kiến tăng gấp 2.5 lần vào năm 2030. Mặc dù vậy, chúng vẫn sẽ chiếm chưa đến 1% tổng nhiên liệu khí toàn cầu. Sản xuất khí sinh học dự kiến tăng gấp đôi, dẫn đầu bởi Brazil, châu Âu, Ấn Độ và Bắc Mỹ. Trong khi đó, sản xuất hydro phát thải thấp có thể tăng gấp năm lần, tập trung chủ yếu ở Bắc Mỹ, Trung Quốc và châu Âu. Các dự án e-methane (khí metan tổng hợp) quốc tế, như ở Mỹ, UAE và Oman, cũng đang được thúc đẩy thông qua các quan hệ đối tác.

Tóm lại, thị trường khí đốt và LNG toàn cầu đang đứng trước ngưỡng cửa của một giai đoạn tăng trưởng nguồn cung mạnh mẽ, có khả năng định hình lại cán cân và kích thích nhu cầu, đặc biệt ở châu Á. Để nắm bắt cơ hội này, khu vực Đông Nam Á cần ưu tiên đầu tư vào cơ sở hạ tầng nhập khẩu và tái hóa khí (regasification). Đồng thời, làn sóng phát triển các giải pháp LNG kết hợp CCUS và khí đốt phát thải thấp cho thấy xu hướng tất yếu hướng tới một tương lai năng lượng carbon thấp hơn, nơi khí đốt có thể đóng vai trò chuyển tiếp bền vững hơn.