Thất bại của Hydro Xanh đe dọa các Mục tiêu Khí hậu Toàn cầu
Biên dịch từ Reuters, ngày 24 tháng 7 năm 2025
Trong bối cảnh thế giới nỗ lực đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0, ngày càng nhiều dự án hydro xanh bị trì hoãn hoặc hủy bỏ. Từng được coi là chìa khóa cho chuyển đổi năng lượng sạch, hydro xanh nay đang đối mặt với hàng loạt trở ngại lớn: chi phí cao, thiếu cầu thị trường và hạn chế về hạ tầng, đe dọa vai trò của nó trong chiến lược giảm phát thải toàn cầu.
Nhân viên tại Dirostahl, một công ty rèn thép quy mô vừa ở Đức, làm việc với lò nung khí gas ở 1.200°C. Doanh nghiệp từng có kế hoạch chuyển sang hydro xanh nhưng đã hủy bỏ vì chi phí cao và khó khăn hậu cần. (REUTERS/Thilo Schmuelgen)
Châu Âu khó đạt mục tiêu
Chỉ khoảng 12 GW công suất hydro xanh dự kiến sẽ được triển khai tại EU vào năm 2030, thấp hơn nhiều so với mục tiêu 40 GW. “Tôi không thấy khả năng EU đạt mục tiêu hydro vào năm 2030,” ông Jun Sasamura từ Westwood Global Energy cho biết.
Dù có trợ cấp công, nhiều công ty vẫn chưa thể triển khai. “Cái thiếu là nhu cầu,” ông Miguel Stilwell d’Andrade, CEO của tập đoàn năng lượng EDP, nhận xét. EDP có nhiều dự án đã hoàn tất kỹ thuật nhưng không thể triển khai vì chưa có khách hàng mua.
Iberdrola (Tây Ban Nha) cũng hoãn mở rộng nhà máy hydro xanh 20 MW với lý do tương tự. Hơn 20% các dự án tại châu Âu đã bị hủy hoặc trì hoãn.
Trở ngại về kinh tế
Hydro xanh, được sản xuất từ điện tái tạo và nước, vẫn rất đắt đỏ — cao gấp ba lần khí đốt tự nhiên và gấp đôi hydro xám. Theo các chuyên gia từ Rystad Energy và Westwood, giá có thể giảm 30–40% trong 10–15 năm tới, nhưng vẫn khó cạnh tranh trước năm 2040.
Toàn cầu hiện chỉ có khoảng 6 triệu tấn hydro carbon thấp được đưa vào hoạt động hoặc đang xây dựng — quá ít so với mức 450 triệu tấn cần thiết vào năm 2050 để đạt mục tiêu trung hòa khí nhà kính.
Thiếu nhu cầu thị trường thực tế
Các ngành công nghiệp từng được kỳ vọng như thép, xi măng và vận tải đang chùn bước. Tại Đức, công ty Dirostahl cho biết hydro xanh hiện có giá trên €150/MWh, trong khi khí gas chỉ khoảng €30–35/MWh. “Chúng tôi sẽ mất khả năng cạnh tranh nếu sử dụng hydro xanh,” CEO Roman Diederichs nói.
Chính phủ điều chỉnh chiến lược
Nhiều nước châu Âu đang thu hẹp mục tiêu:
-
Pháp giảm hơn 30% mục tiêu công suất điện phân đến năm 2030
-
Bồ Đào Nha cắt giảm 45% kế hoạch
-
Ý chuyển 600 triệu euro từ hydro sang phát triển biomethane
-
Hà Lan chuyển ngân sách khí hậu sang phát triển điện hạt nhân
Tại Úc, dù có hơn 8 tỷ AUD cam kết hỗ trợ, 99% dự án vẫn chưa vượt qua giai đoạn khái niệm.
Hạ tầng còn thiếu và yếu
Hydro là khí nhẹ, dễ rò rỉ và yêu cầu áp suất cao để lưu trữ — điều này gây khó khăn cho việc vận chuyển qua hệ thống ống hiện tại. Tây Ban Nha đang lên kế hoạch xây dựng mạng lưới ống dẫn dài 2.600 km và kết nối với dự án liên châu Âu H2Med, nhưng có thể chậm 2–3 năm.
“Hạ tầng không phải chờ thị trường phát triển rồi mới làm; nó cần được xây dựng trước để tạo ra thị trường,” CEO Enagas, ông Arturo Gonzalo khẳng định.
Kết luận
Hydro xanh vẫn là một phần trong chiến lược giảm phát thải toàn cầu, nhưng để phát huy tiềm năng, ngành cần giải quyết triệt để các thách thức về chi phí, thị trường và hạ tầng. Nếu không, các mục tiêu khí hậu sẽ tiếp tục bị đẩy xa khỏi tầm với.
