Tám quốc gia – Áo, Bỉ, Pháp, Đức, Luxembourg, Hà Lan, Thụy Sĩ và Litva – đã đưa ra các cam kết đưa họ hướng tới sử dụng năng lượng không dùng nhiên liệu hóa thạch vào năm 2035. Các quốc gia này chiếm gần một nửa ngành điện của Liên minh Châu Âu, nhưng vẫn cần phải hành động nhiều hơn nữa. Những nỗ lực giảm phát thải này tuân theo một thỏa hiệp đạt được về một luật mới nhằm củng cố các quy định liên quan đến nghĩa vụ của các công ty lớn trong nỗ lực giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.
Vượt ra ngoài nhiên liệu hóa thạch không phải là một nhiệm vụ dễ dàng, đó là lý do tại sao Ủy ban Châu Âu (EC) kêu gọi các nước thuộc Liên minh Châu Âu (EU) tăng cường nỗ lực cắt giảm phát thải khí nhà kính (GHG) và đặt ra các kế hoạch rõ ràng hơn về cách họ dự định thích ứng với biến đổi khí hậu. Tất cả các nước cũng được kêu gọi chuẩn bị cho việc tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo và tăng cường các biện pháp sử dụng năng lượng hiệu quả.
Sau khi đánh giá dự thảo Kế hoạch Khí hậu và Năng lượng Quốc gia (NECP) của các Quốc gia Thành viên EU, Ủy ban Châu Âu đã đưa ra các khuyến nghị nhằm hỗ trợ các quốc gia nâng cao tham vọng của mình phù hợp với các mục tiêu của EU cho năm 2030. Điều này được thực hiện sau kết quả của COP28 và lời kêu gọi toàn cầu tăng tốc hành động trong thập kỷ này.
Hơn nữa, đánh giá của Ủy ban Châu Âu chỉ ra rằng dự thảo NECP vẫn chưa đủ để giảm ít nhất 55% lượng phát thải khí nhà kính vào năm 2030 vì các biện pháp hiện tại sẽ dẫn đến mức giảm 51%. Cũng cần có hành động tiếp theo để thu hẹp khoảng cách 6,2% trong lĩnh vực chia sẻ nỗ lực so với mục tiêu 40%.
Ngoài ra, còn có khoảng cách từ -40 đến -50 MtCO 2 eq so với mục tiêu -310 MtCO2eq theo Quy định LULUCF, cho thấy việc tăng cường bể chứa carbon là cần thiết. Khi nói đến năng lượng tái tạo, các dự thảo hiện tại sẽ dẫn đến tỷ lệ năng lượng tái tạo trong cơ cấu năng lượng là 38,6-39,3% vào năm 2030, so với mục tiêu 42,5%. Những dự thảo này cũng sẽ giúp cải thiện hiệu quả sử dụng năng lượng thêm 5,8%, so với mục tiêu 11,7%.
Hơn nữa, Ủy ban Châu Âu nhấn mạnh tầm quan trọng và tính cấp bách của việc loại bỏ dần việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong sản xuất năng lượng, đặc biệt là nhiên liệu hóa thạch rắn, đồng thời xác định việc duy trì trợ cấp nhiên liệu hóa thạch ở tất cả các Quốc gia Thành viên, bao gồm cả trong lĩnh vực vận tải, là một trở ngại khác đối với con đường của EU. hướng tới sự trung hòa về khí hậu.
Ủy ban Châu Âu giải thích : “Các khoản trợ cấp không giải quyết được tình trạng nghèo năng lượng hoặc quá trình chuyển đổi công bằng cần phải được loại bỏ càng sớm càng tốt và thay vào đó hướng tới sự đổi mới và hỗ trợ các nhóm dễ bị tổn thương trong quá trình chuyển đổi” .
Wopke Hoekstra , Ủy viên châu Âu về hành động vì khí hậu, lưu ý: “EU là nước đi đầu trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Những gì chúng tôi làm ở trong nước là nền tảng cho chính sách ngoại giao khí hậu ở nước ngoài, như COP28 đã chứng minh. Chúng tôi đã thông qua Luật Khí hậu Châu Âu trong thời gian kỷ lục để thực hiện tham vọng năm 2030 của mình. Đạo luật quan trọng nhằm giúp EU đạt được mức giảm phát thải 55% đã có hiệu lực.
“Việc đánh giá dự thảo NECP cập nhật của các Quốc gia Thành viên hiện là bằng chứng cho thấy chúng tôi đã thực hiện thêm một bước đi đúng hướng để thực hiện các mục tiêu đầy tham vọng của mình. Tuy nhiên, rõ ràng là chúng ta cần những cam kết mạnh mẽ hơn trong các kế hoạch cuối cùng để đưa chúng ta đi đúng hướng hướng tới trung hòa khí hậu, xây dựng khả năng phục hồi trước các tác động của khí hậu và tận dụng những lợi ích thu được từ quá trình chuyển đổi khí hậu và năng lượng.”
Trong khi kêu gọi các nước chú ý hơn đến an ninh năng lượng và nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường khả năng cạnh tranh của chuỗi giá trị năng lượng sạch châu Âu, EC cũng nhấn mạnh: “Cũng cần chú ý nhiều hơn đến việc đào tạo lại và nâng cao kỹ năng cũng như việc làm và các tác động và biện pháp xã hội”. để đảm bảo quá trình chuyển đổi xanh công bằng, toàn diện và không để ai bị bỏ lại phía sau.”
Một thỏa thuận khử cacbon gần đây, được hình thành dưới sự bảo trợ của Diễn đàn Năng lượng Ngũ phương, do Áo, Bỉ, Pháp, Đức, Luxembourg, Hà Lan và Thụy Sĩ thực hiện vào ngày 18 tháng 12 cho thấy các nước EU đã thực hiện các khuyến nghị và đánh giá riêng của Ủy ban Châu Âu để tâm và đang nỗ lực điều chỉnh các mục tiêu về năng lượng và khí hậu, mục tiêu trung hòa về khí hậu và các mục tiêu thích ứng.
Rob Jetten , Khí hậu và Năng lượng Hà Lan, nhận xét: “Sản lượng điện của các quốc gia ngũ giác chiếm gần một nửa sản lượng ở EU. Vì vậy, rõ ràng là việc khử cacbon nhanh chóng trong hệ thống điện của chúng ta sẽ làm giảm đáng kể lượng khí thải cacbon ở châu Âu.
“Các quốc gia có hệ thống điện được kết nối chặt chẽ và có thể hưởng lợi từ tiềm năng ngoài khơi ở một số khu vực và kho lưu trữ ở các khu vực khác. Tôi tin tưởng vào khả năng tập thể của chúng ta, chúng ta đang tiến triển tốt với các kế hoạch mở rộng về năng lượng gió ngoài khơi , năng lượng mặt trời , thủy điện , hydro và các nguồn năng lượng khác để cung cấp năng lượng cho khu vực của chúng ta.”
Do hệ thống điện châu Âu dự kiến sẽ gần như khử cacbon vào năm 2040, bảy quốc gia này đang đặt mục tiêu làm cho ngành điện của họ không có carbon trong 5 năm trước đó, đảm bảo quá trình chuyển đổi suôn sẻ hơn. Các quốc gia EU này tuyên bố rằng sự hợp tác chặt chẽ và tiến hành đồng thời giảm thiểu rò rỉ carbon tiềm ẩn trên toàn khu vực.
Kadri Simson , Ủy viên Năng lượng Châu Âu, nhận xét : “Hệ thống điện khử cacbon cũng sẽ tăng cường an ninh năng lượng và giúp giảm khí thải trong giao thông, công nghiệp và các tòa nhà thông qua điện khí hóa và tăng hiệu quả sử dụng năng lượng.
“ Sự hợp tác chặt chẽ giữa các thành viên của Diễn đàn Năng lượng Ngũ bên cũng sẽ rất quan trọng để phát triển việc lưu trữ năng lượng và tích hợp việc mở rộng nhanh chóng năng lượng tái tạo trên toàn khu vực, bao gồm cả việc sản xuất hydro tái tạo .”
Beyond Fossil Fuels, một phần mở rộng của chiến dịch Europe Beyond Coal, tin rằng các cam kết chung được công bố bởi Áo, Bỉ, Pháp, Đức, Luxembourg, Hà Lan và Thụy Sĩ nhằm khử cacbon trong hệ thống điện của họ vào năm 2035 đánh dấu “một bước tiến quan trọng”, đã củng cố bởi luật gần đây của Litva, cam kết quốc gia này sử dụng 100% điện tái tạo vào năm 2030.
Liên minh các tổ chức xã hội dân sự này đang phấn đấu cho một quá trình chuyển đổi công bằng sang một ngành năng lượng châu Âu hoàn toàn không sử dụng hóa thạch và dựa vào năng lượng tái tạo vào năm 2035, coi thỏa thuận được xây dựng dưới sự bảo trợ của Diễn đàn Năng lượng Ngũ phương là một cách để củng cố sự hội tụ vào khoảng năm 2035 với tư cách là “ ngày quan trọng để đạt được năng lượng không có hóa thạch ở châu Âu.
Tara Connolly , Nhà vận động Ngoài nhiên liệu hóa thạch, nhận xét: “Những cam kết này cho thấy sự đồng thuận đang xây dựng một ngành năng lượng châu Âu không sử dụng nhiên liệu hóa thạch vào năm 2035 - như được nhấn mạnh bởi kịch bản năng lượng toàn cầu tương thích 1,5 độ C của Cơ quan Năng lượng Quốc tế.
“Tất cả các quốc gia châu Âu khác nên làm theo và cam kết loại bỏ dần than và khí đốt khỏi ngành điện của họ vào năm 2035. Tăng cường lưới điện và mở rộng triển khai gió và mặt trời là rất quan trọng để đảm bảo quá trình chuyển đổi năng lượng diễn ra bền vững, công bằng và suôn sẻ nhất có thể.”
Luật EU: Các công ty có nghĩa vụ hành động vì khí hậu
Các động thái khử cacbon gần đây diễn ra ngay sau khi Hội đồng và Nghị viện Châu Âu đạt được thỏa thuận tạm thời về luật mới dự kiến sẽ giúp ngăn chặn các công ty lớn gây tổn hại đến môi trường và đe dọa nhân quyền sau khi các nhà đàm phán kết thúc Chỉ thị về sự siêng năng bền vững của doanh nghiệp (CSDDD). Văn bản này dự kiến sẽ được Hội đồng và Nghị viện Châu Âu đóng dấu cao su vào đầu năm 2024, sau đó các Quốc gia Thành viên sẽ có hai năm để chuyển chỉ thị này thành luật pháp quốc gia.
Thỏa thuận đặt ra phạm vi của chỉ thị áp dụng cho các công ty lớn có hơn 500 nhân viên và doanh thu ròng toàn cầu trên 150 triệu euro. Các công ty ngoài EU sẽ bị ảnh hưởng nếu họ có doanh thu ròng trên 150 triệu euro tại EU ba năm sau khi chỉ thị có hiệu lực. Nhiệm vụ của EC sẽ là công bố danh sách các công ty ngoài EU nằm trong phạm vi của chỉ thị.
Luật mới yêu cầu các công ty phải tham gia với những người bị ảnh hưởng bởi dự án của họ trước khi dự án bắt đầu và trong suốt vòng đời của nó, cũng sẽ giảm bớt những trở ngại mà cộng đồng gặp phải khi thực hiện hành động pháp lý chống lại các công ty. Tòa án có thể yêu cầu các công ty tiết lộ bằng chứng lớn hơn nếu nguyên đơn đưa ra một vụ kiện chắc chắn và các cộng đồng bị ảnh hưởng sẽ có ít nhất 5 năm để đưa vụ việc của họ ra tòa.
Global Witness, một tổ chức phi chính phủ quốc tế, nhấn mạnh rằng đây là khuôn khổ pháp lý toàn diện để cộng đồng ở mọi nơi trên thế giới kiện các công ty chịu trách nhiệm về vi phạm nhân quyền và gây tổn hại đến môi trường tại tòa án châu Âu. Ngoài ra, tổ chức phi chính phủ này giải thích thêm rằng các công ty sẽ cần phải viết và thực hiện các kế hoạch chuyển đổi khí hậu , điều này sẽ đưa các công ty lớn nhất của châu Âu, cùng với các tập đoàn dầu khí khổng lồ, vào con đường hướng tới giảm lượng khí thải theo Thỏa thuận Paris và Hiệp định Paris. Mục tiêu khí hậu của EU
Arianne Griffith , Trưởng nhóm Trách nhiệm Doanh nghiệp tại Global Witness, cho biết: “ EU đã đồng ý một luật mới mang tính đột phá mà cuối cùng có thể hạn chế quyền lực không được kiểm soát mà các công ty lớn đã hưởng thụ bấy lâu nay. Điều đó có nghĩa là những nước gây ô nhiễm lớn nhất ở châu Âu - bao gồm cả các công ty lớn về nhiên liệu hóa thạch - sẽ cần phải giảm lượng khí thải ra khí hậu và tạo cơ hội cho những người có nguy cơ gặp phải các hoạt động kinh doanh nguy hiểm để chống trả. Tuy nhiên, thật sốc khi các Quốc gia Thành viên đã hủy bỏ kế hoạch đảm bảo các ngân hàng ngừng đầu tư vào các hành vi vi phạm nhân quyền và môi trường.”
Trong khi các ngân hàng và công ty bảo hiểm sẽ phải thực hiện các kế hoạch chuyển đổi khí hậu, đây là những bước đưa họ đến gần hơn với các khoản đầu tư thân thiện với khí hậu, thì lĩnh vực tài chính đã đảm bảo một khoản chia tách lớn hơn và sẽ không có nghĩa vụ đảm bảo rằng các khoản vay hoặc khoản đầu tư của họ không bị ràng buộc. đến những vi phạm nhân quyền.
