METI Nhật Bản triển khai ba biện pháp mới để đảm bảo hoàn thành các dự án điện gió ngoài khơi
Tại cuộc họp chuyên gia tổ chức ngày 19/11 (cuộc họp chung của Nhóm công tác thúc đẩy điện gió ngoài khơi và Tiểu ban thúc đẩy điện gió ngoài khơi), Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản (METI) đã công bố ba biện pháp chính sách mới nhằm cải thiện môi trường kinh doanh và đảm bảo các dự án điện gió ngoài khơi được hoàn thành. Ba biện pháp gồm:
-
cho phép tham gia đấu giá nguồn điện không phát thải carbon dài hạn,
-
áp dụng hồi tố cơ chế điều chỉnh giá tại thời điểm bắt đầu đấu thầu công khai, và
-
linh hoạt xử lý các thay đổi trong kế hoạch chiếm dụng khu vực đấu thầu.
Từ tháng 6 đến nay, cuộc họp chung đã thảo luận nhiều giải pháp nhằm tạo môi trường thuận lợi cho đầu tư điện gió ngoài khơi. Việc một số doanh nghiệp rút khỏi vòng đấu thầu đầu tiên cho thấy cần phải có biện pháp mạnh hơn nhằm đảm bảo thành công cho các dự án vòng 2 và vòng 3. Trên cơ sở đó, METI đã trình bày các biện pháp mới nhằm hỗ trợ các dự án đang ở giai đoạn đầu.
Tham gia đấu giá nguồn điện phi carbon dài hạn
Theo hệ thống hiện tại, các dự án điện gió ngoài khơi có thể tham gia đấu giá nguồn điện không phát thải carbon. Tuy nhiên, các dự án trong thời gian áp dụng FIT hoặc FIP không được phép tham gia nhằm tránh thu hồi trùng chi phí cố định. METI làm rõ rằng đối với các dự án theo Đạo luật Sử dụng Năng lượng Tái tạo Ngoài khơi, vốn bắt buộc áp dụng FIP, trường hợp dự án không có phần phí bảo hiểm thì không phát sinh rủi ro thu hồi trùng chi phí cố định (ngoại trừ phần hỗ trợ cân bằng).
Sau khi đánh giá mức độ cần thiết, tác động cạnh tranh và tính toàn vẹn của đấu thầu, METI kết luận rằng việc cho phép các dự án vòng 2 và vòng 3 tham gia đấu giá nguồn điện không phát thải carbon dài hạn sẽ giúp tăng đáng kể khả năng hoàn thành dự án. Tuy nhiên, biện pháp này không áp dụng cho các vòng đấu thầu sau vòng 3.
Áp dụng hồi tố cơ chế điều chỉnh giá
Cơ chế điều chỉnh giá cho phép phản ánh biến động giá vật liệu và các yếu tố chi phí khác vào giá cơ sở hoặc giá mua điện. Cơ chế này sẽ được áp dụng từ vòng đấu thầu tiếp theo sau cuộc rà soát hệ thống năm 2024. METI cũng cho phép áp dụng cơ chế mới cho các dự án đã trúng thầu nếu doanh nghiệp đồng ý chuyển sang hệ thống mới – kèm theo yêu cầu tăng tiền đặt cọc. Tuy nhiên, để đảm bảo công bằng và tránh tăng gánh nặng cho người dân, chỉ các biến động giá trong tương lai mới được tính vào điều chỉnh.
Các doanh nghiệp đề nghị phản ánh toàn bộ biến động giá kể từ khi bắt đầu quá trình đấu thầu, nhưng Chính phủ không chấp thuận, vì:
-
tác động của chính sách sẽ chỉ giới hạn ở một dự án,
-
việc hồi tố biến động giá đã biết (như lạm phát) đi ngược lại mục tiêu chia sẻ rủi ro công – tư,
-
việc điều chỉnh giá cơ sở quá mức sẽ ảnh hưởng đến giả định đánh giá ban đầu và làm tăng chi phí cho công chúng.
Do đó, việc hồi tố toàn bộ biến động giá cho các dự án đã trúng thầu được đánh giá là khó khả thi.
Linh hoạt điều chỉnh kế hoạch chiếm dụng
METI nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hoàn thành các dự án vòng 2 và vòng 3, và tuyên bố sẽ cho phép điều chỉnh kế hoạch chiếm dụng trong trường hợp cần thiết để duy trì tính khả thi của dự án. Điều này bao gồm:
-
tham gia đấu giá nguồn điện không phát thải carbon dài hạn,
-
thay đổi nhà cung cấp tua-bin gió,
-
điều chỉnh kế hoạch dòng tiền,
-
xử lý việc chậm tiến độ dẫn đến thay đổi điểm đánh giá.
Bối cảnh: chi phí leo thang và biến động tiền tệ
Liên doanh do Mitsubishi Corporation dẫn đầu không thể đảm bảo lợi nhuận trong vòng 1 do giá nguyên vật liệu tăng mạnh, đồng yên mất giá so với USD và euro, cùng lãi suất tăng cao. Kết quả là chi phí mua tua-bin, xây dựng ngoài khơi và xây dựng trên bờ tăng hơn gấp đôi so với dự kiến tại thời điểm nộp hồ sơ. Các vòng 2 và 3 đang chịu tác động tương tự, khiến liên doanh buộc phải đề xuất điều chỉnh kế hoạch chiếm dụng và phát triển.
