Đầu tư vào Hydro Sạch vượt 110 tỷ USD – Liệu nhu cầu có bắt kịp?
Ngày 10 tháng 11 năm 2025
Bạn có bao giờ nghĩ sẽ thấy 110 tỷ USD đổ vào lĩnh vực hydro? Hãy tin đi – điều đó đã thành hiện thực. Hiện nay, thế giới đầu tư vào hydro sạch đang sôi động với hơn 500 dự án tiên tiến đã đạt quyết định đầu tư cuối cùng (FID), đang xây dựng hoặc đã đi vào vận hành. Nhưng nghịch lý là: các hợp đồng mua bán hydro ràng buộc chỉ mới đạt khoảng 3,6 triệu tấn/năm. Nói cách khác, “bữa tiệc đã sẵn sàng, nhưng khách chưa đến”. Các nhà máy đã mọc lên, song người mua lại còn quá ít. Nếu không có chính sách kích cầu tiêu thụ hydro rõ ràng, ngành này có nguy cơ chất đống tài sản mắc kẹt và bỏ lỡ mục tiêu giảm phát thải.
Khoảng cách cung – cầu
Hiện tại, công suất toàn cầu có thể vượt 8 triệu tấn/năm, trong khi hợp đồng mua bán chắc chắn mới chỉ chiếm chưa đến một nửa. Không ngạc nhiên khi gần 50 dự án bị đình trệ trong 18 tháng qua – bởi nhà đầu tư cần nhìn thấy dòng doanh thu rõ ràng trước khi rót vốn.
Các lĩnh vực đang “khát” hydro gồm:
-
Lọc dầu: thay thế nguyên liệu hóa thạch bằng hydro thấp carbon.
-
Hóa chất: sản xuất amoniac và methanol với dấu chân carbon giảm mạnh.
-
Công nghiệp nặng: sử dụng hydro trong sản xuất thép, xi măng, thủy tinh.
-
Vận tải: cung cấp năng lượng cho tàu biển, tàu hỏa hàng hóa và xe tải hạng nặng.
Nếu các ngành này không ký kết hợp đồng mua dài hạn 10–15 năm, hàng tỷ USD đầu tư có thể bị “đắp chiếu” – một viễn cảnh không ai mong muốn.
Nhân tố quyết định
Hydro xanh – sản xuất từ điện phân bằng năng lượng tái tạo, và hydro xanh lam – tạo ra từ khí metan có thu hồi carbon, là “cặp song sinh” của quá trình khử carbon sâu. Khi được triển khai quy mô lớn, công nghệ xúc tác và thu giữ carbon đạt hiệu suất trên 95%, hydro có thể trở thành xương sống của nền kinh tế phát thải ròng bằng 0.
Chính sách thúc cầu
Trọng tâm tiếp theo là chính sách kích cầu hydro.
-
EU đã cập nhật RED III, đưa ra chỉ tiêu bắt buộc cho sử dụng hydro sạch và đơn giản hóa quy trình cấp phép.
-
Mỹ cung cấp tín dụng thuế lên tới 3 USD/kg trong khuôn khổ Đạo luật Giảm lạm phát (IRA).
-
Nhật Bản ban hành Chiến lược Tăng trưởng Xanh, đặt mục tiêu mua sắm hydro cho các nhà máy điện và công nghiệp nặng.
-
Hàn Quốc tài trợ cho các trung tâm trình diễn và hợp tác xuất khẩu.
Khi kết hợp các biện pháp bảo đảm đầu ra, định giá carbon và quy trình phê duyệt nhanh, niềm tin của nhà đầu tư sẽ tăng mạnh. Theo Hội đồng Hydro, các chính sách này có thể tạo ra 8 triệu tấn nhu cầu/năm vào năm 2030, thắp lửa cho thị trường toàn cầu.
Hạ tầng – nền tảng sống còn
Để hydro lưu thông, cần xây dựng một “xa lộ năng lượng” gồm:
-
Các đường ống mới kết nối cơ sở điện phân với cụm công nghiệp.
-
Kho chứa ngầm và bồn chứa nổi quy mô lớn.
-
Cảng và ga đường sắt cải tạo phục vụ tiếp nhiên liệu hydro.
-
Đối với hydro xanh lam, cần mạng lưới thu gom và chôn lấp CO₂.
Chính phủ có thể hỗ trợ bằng cách bảo lãnh chi phí hạ tầng ban đầu, cấp phép nhanh và thống nhất tiêu chuẩn kỹ thuật quốc tế (như ISO 19880). Thiếu những bước này, chuỗi cung ứng hydro sẽ bị ngắt quãng và chi phí vận chuyển đội lên – làm chậm toàn bộ hệ sinh thái.
Nền tài chính cho chuyển đổi
Con số 110 tỷ USD nghe rất lớn, nhưng mới chỉ là hồi 1. Các nhà đầu tư cần đảm bảo doanh thu ổn định thông qua hợp đồng dài hạn với người mua có uy tín. Mô hình đối tác công – tư, tài chính hỗn hợp (vốn tư nhân kết hợp vay ưu đãi), hoặc trái phiếu dựa trên hợp đồng mua hydro có thể giúp giảm rủi ro. Khi nền tảng tài chính vững chắc, dòng vốn từ quỹ hưu trí, bảo hiểm và quỹ đầu tư quốc gia sẽ đổ vào mạnh mẽ.
Góc nhìn toàn cảnh
Vì sao phải nỗ lực như vậy? Bởi hydro có thể giúp cắt giảm 250 triệu tấn CO₂e mỗi năm vào 2030, tương đương lượng phát thải từ các ngành lọc dầu, hóa chất, thép, xi măng, vận tải biển và điện lực. Ngoài lợi ích môi trường, nền kinh tế hydro còn tạo ra trung tâm sản xuất mới, việc làm chất lượng cao và hệ thống năng lượng linh hoạt, ít phụ thuộc địa chính trị hơn. Quốc gia nào dẫn đầu sẽ nắm công nghệ, thu hút vốn và xuất khẩu chuyên môn; chậm chân đồng nghĩa đánh mất cơ hội thế kỷ.
Tín hiệu thực tế
Một số “người tiên phong” đã gặt hái thành quả:
-
Cảng Rotterdam ký hợp đồng nhập amoniac xanh làm nhiên liệu.
-
Vùng duyên hải Texas (Mỹ) lên kế hoạch xây cụm điện phân hàng gigawatt.
-
Nippon Steel (Nhật Bản) thử nghiệm phun hydro vào lò cao.
-
HMM (Hàn Quốc) cải hoán tàu container chạy pin nhiên liệu.
-
Vùng Valencia (Tây Ban Nha) hướng tới trung tâm xuất khẩu amoniac tái tạo.
Những ví dụ này chứng minh: khi chính sách và người mua cùng hành động, thị trường có thể bùng nổ chỉ sau một đêm.
Kết luận
Câu hỏi then chốt: Chính phủ, doanh nghiệp và nhà đầu tư có đủ quyết tâm ký hợp đồng mua hydro dài hạn? Nếu có, khoản 110 tỷ USD đầu tư vào hydro sạch sẽ được giải phóng, đẩy nhanh chuyển đổi năng lượng toàn cầu. Đây không chỉ là một cam kết xanh khác – mà là cơ hội thế hệ để viết lại luật chơi của ngành năng lượng.
Các nhà máy đã sẵn sàng, bản thiết kế hạ tầng đã có, và giờ là lúc hành động. Thời khắc của hydro chính là bây giờ.
