CUỘC TRÒ CHUYỆN CHI TIẾT: Sarah Wilkin, Fly Green Alliance
Đây là phần thứ năm trong loạt bài phỏng vấn CUỘC TRÒ CHUYỆN CHI TIẾT gồm bảy phần, nơi các nhà lãnh đạo và các bên liên quan trong lĩnh vực nhiên liệu sinh học chia sẻ suy nghĩ của họ về những cơ hội và thách thức trong lĩnh vực nhiên liệu sinh học của Châu Á.
Nhiên liệu hàng không bền vững không chỉ là một thách thức về mặt kỹ thuật mà còn là một thách thức về văn hóa và hệ thống, theo Sarah Wilkin, nhà sáng lập kiêm Giám đốc điều hành của Fly Green Alliance. FGA hoạt động như một nhà chiến lược carbon trong lĩnh vực du lịch và vận tải, tư vấn cho các doanh nghiệp, chính phủ và các tổ chức đa phương, đồng thời điều hành In the Loop, một chương trình thành viên phát thải ròng bằng 0 dành cho các nhà đổi mới thúc đẩy hợp tác liên ngành về nhiên liệu tái tạo.
Wilkin trò chuyện với Biên tập viên Năng lượng Toàn cầu của S&P, Samyak Pandey, về những thay đổi chính sách, cạnh tranh nguyên liệu, SAF liên quan đến hạt nhân và các yếu tố khác định hình quá trình chuyển đổi năng lượng của ngành hàng không.
“Cột mốc thực sự đầu tiên ở đây là năm 2033, phù hợp với việc triển khai các lò phản ứng hạt nhân nhỏ (SMR). Nếu các hãng hàng không và các tập đoàn hàng không muốn đảm bảo việc tiếp nhận nhiên liệu, thì cơ hội để hợp tác với các nhà phát triển hạt nhân là ngay bây giờ.”
- Sarah Wilkin, Liên minh Bay Xanh
Bà đã làm việc trong nhiều lĩnh vực -- từ hạt nhân đến nhiên liệu sinh học, và giờ là hàng không. Những nỗ lực tái tạo này bổ sung hay cạnh tranh với nhau như thế nào?
Chính sách không chỉ định hình việc triển khai mà còn định hình cách chúng ta quản lý nguồn nguyên liệu khan hiếm. Hàng không đang phải đối mặt với một thách thức đặc biệt bởi vì cùng một nguồn nguyên liệu được sử dụng cho SAF cũng cần thiết cho dầu thực vật hydro hóa, do đó tình trạng khan hiếm là không thể tránh khỏi. Đó là lý do tại sao việc đa dạng hóa sang các nguồn nguyên liệu và công nghệ mới là rất quan trọng.
Đây chính là lúc nhiên liệu điện tử và hạt nhân phát huy tác dụng. Việc mở rộng quy mô sản xuất hydro xanh và điện khử cacbon là điều cần thiết bởi vì chúng là nền tảng của nhiên liệu và các sản phẩm phái sinh trong tương lai.
Bà nhìn nhận chính sách sẽ phát triển như thế nào, đặc biệt là trong bối cảnh phân mảnh giữa thị trường phương Đông và các hệ thống do chính sách thúc đẩy phương Tây, trong bối cảnh chủ nghĩa bảo hộ, thay đổi chính sách và các thỏa thuận thương mại?
Chính sách đang thay đổi nhanh chóng. Từ tháng 1, EU và Vương quốc Anh đã triển khai các quy định SAF, và Hoa Kỳ đã mở rộng hỗ trợ đến hết 45Z. Đồng thời, các liên minh khu vực đang nổi lên: Châu Á đã thành lập một hiệp hội ngành, Úc đang thúc đẩy các thỏa thuận song phương, và Nam Mỹ - nơi giàu nguyên liệu đầu vào - đang định vị mình là một nhà cung cấp chính. Đáng chú ý, không có chính sách hiện hành nào ngăn cản nguồn nguyên liệu đầu vào từ Nam Mỹ chảy vào Châu Âu.
Ngoài các quy định bắt buộc, các tổ chức như EASA [Cơ quan An toàn Hàng không EU] đang hoạt động tích cực tại Châu Á và Châu Phi, tài trợ cho các nghiên cứu khả thi và các dự án thí điểm cùng với chính quyền địa phương. Sự công nhận này rất rõ ràng: không phải khu vực nào cũng có thể bắt kịp tốc độ của Châu Âu, vì vậy cần có động lực để giúp các khu vực khác theo kịp.
Châu Âu có thể là người dẫn đầu hiện nay, nhưng ngành hàng không mang tính toàn cầu. Các chính sách ngày càng được thiết kế không chỉ để thúc đẩy các mục tiêu trong nước mà còn để đảm bảo rằng tất cả các khu vực có chuyến bay đến Châu Âu không bị tụt hậu. Sự phân mảnh là có thật, nhưng những nỗ lực để thu hẹp khoảng cách cũng vậy.
Chứng nhận đã trở thành một điểm nóng ở Châu Âu, đặc biệt là xung quanh vai trò của Chứng nhận Carbon và Phát triển Bền vững Quốc tế. Điều này gửi đi tín hiệu gì đến các nhà đầu tư dài hạn?
ISCC và Hội nghị Bàn tròn về Vật liệu Sinh học Bền vững là những hệ thống toàn cầu, vì vậy, về nguyên tắc, chúng không nên bị loại trừ khỏi các khuôn khổ chính sách. Nếu một chứng nhận được công nhận quốc tế và chứng minh một cách khoa học về lợi ích của GHG [khí nhà kính] trong suốt vòng đời, thì chứng nhận đó xứng đáng được hỗ trợ.
Thách thức thực sự nằm ở việc thiết kế chính sách. Các quy định thường có vẻ khả thi trên giấy tờ nhưng lại thất bại trong thực tế, và việc sửa đổi chúng có thể mất một đến hai năm, làm chậm đà phát triển. Việc hoạch định chính sách không bao giờ hoàn hảo. Nó hướng đến số đông nhưng có thể bỏ lỡ thực tế.
Đó là lý do tại sao các nhóm ngành đang thúc đẩy việc điều chỉnh. Chứng nhận nên xây dựng tính minh bạch và niềm tin, chứ không phải là rào cản.
Đối với các nhà đầu tư, tín hiệu rất rõ ràng: hệ thống vẫn đang phát triển. Sẽ có những khó khăn ban đầu, nhưng miễn là các khuôn khổ chứng nhận vẫn dựa trên việc giảm phát thải GHG đã được chứng minh, chúng sẽ đóng vai trò trung tâm trong việc mở rộng quy mô nhiên liệu bền vững. Việc xác định nguồn gốc nguyên liệu cũng là một phần của quá trình này.
Các phương thức vận tải khác đang đa dạng hóa, nhưng hàng không chỉ có SAF là con đường duy nhất trên quy mô lớn. Với sự cạnh tranh ngày càng gia tăng đối với nguồn nguyên liệu đầu vào hạn chế, ông dự đoán khả năng cung cấp nhiên liệu sinh học (SAF) trong tương lai như thế nào?
Hàng không gần như hoàn toàn phụ thuộc vào SAF, nhưng ngay cả trong SAF cũng có những hướng đi khác nhau, chẳng hạn như nhiên liệu điện tử sinh học và nhiên liệu điện tử tổng hợp. Sự cạnh tranh về nguyên liệu sinh học đã rất rõ ràng. Đường bộ, vận tải biển và hàng không đều sử dụng các nguồn tài nguyên như dầu ăn đã qua sử dụng, tạo ra áp lực không thể tránh khỏi.
Đó là lý do tại sao chúng tôi đang đầu tư mạnh vào các giải pháp thay thế. Việc mở rộng quy mô sản xuất hydro xanh và điện khử cacbon cho phép tạo ra nhiên liệu điện tử sử dụng CO2 làm nguyên liệu đầu vào. Không giống như các lựa chọn sinh học, CO2 rất dồi dào. Trên thực tế, chúng ta có nhiều hơn những gì chúng ta mong muốn.
Nếu được sử dụng hiệu quả, nhiên liệu điện tử sẽ tạo ra một vòng tuần hoàn gần như khép kín: thu giữ, tái chế và tái sử dụng carbon. Nó không hoàn toàn tiết kiệm năng lượng, nhưng nó mang lại sự cân bằng bền vững.
Trong ngắn hạn, nhiên liệu có nguồn gốc từ HVO sẽ vẫn thiết yếu trong mọi lĩnh vực. Nhưng về lâu dài
Về mặt kỹ thuật, việc đa dạng hóa các hướng đi với nhiên liệu điện tử là rất quan trọng nếu ngành hàng không muốn đảm bảo nguồn cung cần thiết mà không bị hạn chế bởi sự cạnh tranh từ đường bộ và đường biển.
Hiện nay, có nhiều hướng đi SAF khả thi được chứng nhận. Thách thức nằm ở việc mở rộng quy mô công nghệ và giảm giá thành hay đạt được tính khả thi của công nghệ?
Việc giảm chi phí xây dựng chỉ đến từ việc xây dựng thêm nhiều nhà máy, học hỏi từ những sai lầm và cải thiện hiệu quả ở mọi khía cạnh.
Hầu hết các nhà máy SAF hiện nay đều được thiết kế bởi những người có nền tảng về lọc dầu hoặc dầu khí. Kỹ thuật cốt lõi không phải là mới, nhưng các quy trình như Fischer-Tropsch hoặc nhiệt phân đang được đẩy lên một tầm cao mới bằng cách áp dụng kiến thức công nghiệp hàng thập kỷ vào các nguyên liệu và thiết kế mới.
Sự hỗ trợ của chính phủ là rất quan trọng trong giai đoạn đầu này. Tại Vương quốc Anh, các khoản tài trợ đã được dành cho các dự án SAF đầu tiên trên nhiều hướng đi - bao gồm cả dự án nhiên liệu điện tử chạy bằng năng lượng hạt nhân đầu tiên trong năm nay. Nguồn tài trợ giúp các dự án vượt qua giai đoạn khả thi để tiến tới quy mô thí điểm hoặc trình diễn. Một số dự án sẽ thất bại do vượt tiến độ hoặc chậm trễ, nhưng việc học hỏi đó là điều cần thiết.
Tương tự như năng lượng hạt nhân. Công nghệ này đã tồn tại từ những năm 1950, nhưng những tiến bộ như mô-đun nhỏ có thể giúp giảm chi phí đầu tư ban đầu nhờ thiết kế mô-đun. SAF cũng vậy -- một khi thiết kế hoạt động hiệu quả, việc nhân rộng sẽ mang lại "hiệu suất của chuỗi".
Ngoài công nghệ, còn yếu tố nào khác có thể thúc đẩy việc áp dụng SAF và quá trình chuyển đổi năng lượng hàng không nói chung?
Câu hỏi hay. Chúng ta đang cố gắng cải tổ một hệ thống dựa trên nhiên liệu hóa thạch vốn đã ăn sâu vào nền kinh tế và cuộc sống hàng ngày. Dầu mỏ vẫn là một trong những nguồn năng lượng rẻ nhất, và mọi người đã quen với việc mong đợi năng lượng ở mức giá đó. Việc trả nhiều tiền hơn chưa bao giờ là điều phổ biến, điều này khiến quá trình chuyển đổi này mang tính văn hóa và hành vi nhiều hơn là công nghệ.
Đó là lúc truyền thông và xây dựng thương hiệu trở nên quan trọng. Kinh nghiệm quảng cáo của tôi đã cho tôi thấy khoảng cách trong cách chúng ta nói về sự chuyển đổi này. Hiện nay, các công ty quảng cáo và lĩnh vực sáng tạo đang hợp tác với các bên liên quan trong quá trình chuyển đổi năng lượng, giúp phổ biến ý tưởng rằng các công ty kỹ thuật và hóa chất là trung tâm của sự thay đổi xã hội. Hàng không chạm đến mọi thứ chúng ta sử dụng, vì vậy việc bình thường hóa cuộc trò chuyện là điều cần thiết.
Tại Fly Green Alliance, chúng tôi đã ra mắt In the Loop để giúp mục tiêu phát thải ròng bằng 0 và SAF dễ tiếp cận hơn bằng cách kết nối các cuộc tranh luận mang tính kỹ thuật cao hoặc chính sách nặng nề với văn hóa thường nhật.
Đó là lý do tại sao Weiden + Kennedy, nhóm đã đưa ra sáng kiến "Just do it" của Nike, hiện đang hợp tác với FGA để phát triển sáng kiến hạt nhân cho nhiên liệu điện tử của chúng tôi. Nhận thức và văn hóa thực sự quan trọng khi chúng ta xây dựng một hệ thống năng lượng mới, và chúng ta cần truyền đạt điều đó trên toàn cầu một cách đúng đắn. Đó là cam kết của họ đối với quá trình chuyển đổi và nhu cầu di chuyển của chính họ.
Các hãng hàng không ở các khu vực khác nhau phải đối mặt với những thách thức khác nhau trong việc mở rộng quy mô SAF. Làm thế nào để thu hẹp khoảng cách đó?
Sự tương phản rất rõ ràng. Các hãng hàng không Hoa Kỳ và châu Âu thường áp dụng các khuôn khổ chính sách đã hoàn thiện, trong khi các hãng hàng không châu Á lại phải đối mặt với những khuôn khổ kém phát triển hơn. Đó là lý do tại sao các giám đốc phát triển bền vững cần có chiến lược, nhưng cũng cần sự linh hoạt. Đôi khi tiến độ diễn ra nhanh chóng; đôi khi, chính sách hoặc cơ sở hạ tầng lại cản trở mọi thứ, vì vậy bạn phải tiếp cận các nhà đầu tư hoặc ngân hàng theo cách khác nhau và thường phải tạm dừng công việc, đôi khi phải đi ngang, cho đến khi khuôn khổ được cải thiện để FID [quyết định đầu tư cuối cùng] được hoàn thiện.
Học hỏi từ các đồng nghiệp là chìa khóa. Sai sót là một phần của quy trình, nhưng điều quan trọng là đảm bảo công việc có cơ sở khoa học và minh bạch, đồng thời không gây hiểu lầm để xây dựng lòng tin. Một số hãng hàng không đã công khai ủng hộ điều này.
Ngoài các khuôn khổ chính sách, tổ chức của bạn đang thúc đẩy những sáng kiến cụ thể nào để đẩy nhanh việc áp dụng SAF và nhiên liệu thay thế?
Một điểm quan trọng là sáng kiến hạt nhân cho nhiên liệu điện tử của chúng tôi, một sáng kiến vừa mới mẻ vừa mang tính toàn cầu. Chúng tôi đang hợp tác với các chuyên gia trong lĩnh vực hydro và hạt nhân để xây dựng một mạng lưới các bên ký kết và cộng tác. Điều này rất quan trọng bởi vì sự hợp tác sẽ đẩy nhanh tiến độ, và số lượng lớn các cộng tác viên cho thấy một thị trường - thu hút sự quan tâm và từ đó, thu hút đầu tư cần thiết để thúc đẩy tăng trưởng trên tất cả các lĩnh vực này.
Một điểm khác là nguyên liệu đầu vào. Hầu hết mọi người nghĩ đến dầu ăn đã qua sử dụng hoặc các lựa chọn dựa trên cây trồng, vốn rất quan trọng, nhưng chúng ta cần mở rộng quan điểm. Điện và hydro cũng là nguyên liệu đầu vào, và ngành hàng không trên toàn cầu nên coi chúng như vậy, giống như Vương quốc Anh đang nỗ lực tích hợp hydro, thu giữ CO2 và điện khử cacbon vào các chiến lược khử cacbon. Việc điều chỉnh các ngành để mở rộng quy mô khối lượng đó là điều cần thiết cho quá trình khử cacbon dài hạn, không chỉ đối với ngành hàng không mà còn đối với mọi ngành.
Ông đã nói về vai trò của nhiên liệu điện tử liên kết hạt nhân và lò phản ứng mô-đun nhỏ trong quá trình khử cacbon của ngành hàng không. Vậy các hãng hàng không và các tập đoàn hàng không nên làm việc theo mốc thời gian nào?
Cột mốc thực sự đầu tiên ở đây là năm 2033, phù hợp với việc triển khai các lò phản ứng hạt nhân nhỏ (SMR). Những dự án này không phải là thành công nhanh chóng - chúng mất ít nhất tám năm để xây dựng. Điều đó có nghĩa là nếu các hãng hàng không và các tập đoàn hàng không muốn đảm bảo việc mua điện, thì thời gian để hợp tác với các nhà phát triển hạt nhân là rất quan trọng.
rs là ngay bây giờ, chứ không phải nhiều năm nữa.
Chúng tôi đã công bố một báo cáo chi tiết về các mốc thời gian, mô hình đồng vị trí và đồng đầu tư, và kết luận rất rõ ràng: nếu SAF và ngành hàng không đợi đến năm 2030 mới tham gia thì đã quá muộn. Đến lúc đó, các ngành cạnh tranh sẽ là bên mua, và nhiên liệu điện tử sẽ gặp rủi ro lớn hơn và thậm chí còn đắt đỏ hơn.
Đây là vấn đề dài hạn. FGA đang nỗ lực đạt được các mục tiêu vượt xa mục tiêu năm 2030, điều này rất cần thiết.
