Liên bang Nga và Uzbekistan ký thỏa thuận xây dựng nhà máy điện hạt nhân nhỏ
Trong chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Nga tới Uzbekistan, một biên bản ghi nhớ đã được ký kết giữa hai nước với sự chứng kiến của nguyên thủ quốc gia Nga và Uzbekistan. Biên bản ghi nhớ đã sửa đổi Thỏa thuận liên chính phủ về hợp tác xây dựng nhà máy điện hạt nhân tại Uzbekistan, mở rộng hợp tác để bao gồm xây dựng nhà máy điện hạt nhân nhỏ dựa trên dự án của Nga tại Uzbekistan.
Bên lề sự kiện, Công ty cổ phần "Atomstroyexport" (Bộ phận Kỹ thuật của ROSATOM) và Doanh nghiệp Nhà nước "Tổng cục Xây dựng Nhà máy Điện hạt nhân" trực thuộc Uzatom, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử của Nội các Bộ trưởng Cộng hòa Uzbekistan đã ký hợp đồng xây dựng nhà máy điện hạt nhân nhỏ (SNPP) tại Uzbekistan.
Dự án bao gồm việc xây dựng một nhà máy điện hạt nhân nhỏ tại vùng Jizzakh của Uzbekistan theo thiết kế của Nga, với tổng công suất 330 MW (sáu lò phản ứng, mỗi lò có công suất 55 MW). ROSATOM sẽ là nhà thầu chính xây dựng nhà máy, và các công ty địa phương cũng sẽ tham gia vào quá trình xây dựng.
"ROSATOM đã khẳng định vị thế dẫn đầu toàn cầu không thể tranh cãi của mình trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân bằng cách ký hợp đồng xuất khẩu đầu tiên để xây dựng một nhà máy điện hạt nhân nhỏ. Đây không chỉ là một thỏa thuận sơ bộ; chúng tôi sẽ bắt đầu xây dựng vào mùa hè này", Tổng giám đốc Rosatom Alexey Likhachev bình luận về việc ký kết.
"Theo dự báo, nhu cầu về các nguồn năng lượng ở Uzbekistan sẽ tăng gần gấp đôi vào năm 2050. Rõ ràng là để hệ thống năng lượng hoạt động ổn định và phát triển kinh tế, đất nước chúng tôi phải đảm bảo nguồn điện cơ bản bên cạnh các nguồn năng lượng tái tạo. Chúng tôi đang chứng kiến sự gia tăng quan tâm trên toàn cầu đối với các dự án hạt nhân mới, cả ở các nhà máy điện công suất lớn và các lò phản ứng mô-đun nhỏ. Chúng tôi tin rằng việc mở rộng hợp tác với Rosatom sẽ củng cố ngành năng lượng của chúng tôi bằng các công nghệ năng lượng hạt nhân tiên tiến", Giám đốc Uzatom Azim Akhmedkhadjaev cho biết.
Địa điểm được chọn đã được khảo sát và xác nhận về tính phù hợp và an toàn, điều này sẽ rút ngắn đáng kể thời gian triển khai dự án. Công trình xây dựng tại địa điểm này sẽ bắt đầu vào mùa hè năm nay.
Dự án SNPP tại khu vực Jizzakh sẽ dựa trên công nghệ mới nhất của Nga - lò phản ứng RITM-200N, là sự cải tiến của công nghệ hàng hải tiên tiến để triển khai trên đất liền. Công suất nhiệt của lò là 190 MW, công suất điện là 55 MW và tuổi thọ lên đến 60 năm. Các lò phản ứng dòng RITM-200, mà lò phản ứng RITM-200N dựa trên, đã được thử nghiệm trong điều kiện khắc nghiệt của Bắc Cực trên các tàu phá băng hiện đại của Nga.
Từ năm 2012, mười lò phản ứng RITM-200 đã được sản xuất cho các tàu phá băng hạt nhân đa năng "Arktika", "Sibir", "Ural", "Yakutia" và "Chukotka". Ba lò đầu tiên đã hoạt động thành công và đi kèm với các tàu ở khu vực phía tây Bắc Cực.
Nhà máy điện hạt nhân nhỏ dựa trên lò phản ứng RITM-200N hiện đang được xây dựng tại làng Ust-Kuyga, Yakutia. Tổ máy điện đầu tiên dự kiến sẽ được đưa vào hoạt động vào năm 2027 và đưa vào vận hành vào năm 2028. Cơ sở này sẽ cung cấp điện cho các doanh nghiệp công nghiệp, bao gồm cả việc phát triển các mỏ Kyuchus, Deputatskoye và Tirekhtyakh.
Nhà máy điện hạt nhân nhỏ dựa trên lò phản ứng RITM-200N có thiết kế tích hợp hoàn toàn, cho phép đạt hiệu quả kinh tế cao và mức độ an toàn cao nhất, đạt được thông qua các hệ thống nhiều cấp và rào chắn ngăn chặn. Sự kết hợp giữa các hệ thống an toàn chủ động (yêu cầu nguồn điện) và thụ động (hoạt động mà không cần nguồn điện) đảm bảo an toàn tối đa. Các hệ thống này ngăn ngừa khả năng xảy ra tai nạn và nhiều cấp rào chắn trong thiết kế của nhà máy ngăn chặn việc phát tán các chất phóng xạ ra môi trường.
Các nhà máy điện hạt nhân nhỏ có một số lợi thế, chủ yếu là thời gian xây dựng ngắn hơn so với các nhà máy điện hạt nhân công suất lớn do tính nhỏ gọn của chúng và khả năng tăng công suất theo nhu cầu của đất nước. Hiện nay, SNPP là xu hướng rõ ràng trong sự phát triển tương lai của năng lượng hạt nhân toàn cầu.
Theo IAEA, có khoảng 50 dự án và khái niệm lò phản ứng mô-đun nhỏ trên toàn thế giới ở nhiều giai đoạn phát triển khác nhau. Tuy nhiên, chỉ có Nga có kinh nghiệm thực tế trong việc xây dựng các nhà máy điện hạt nhân nhỏ: Nga là nước đầu tiên trên thế giới đưa vào vận hành nhà máy điện hạt nhân nổi "Akademik Lomonosov", cung cấp năng lượng cho người tiêu dùng tại thành phố xa xôi Pevek ở Khu tự trị Chukotka. Rosatom là công ty duy nhất trên thị trường cung cấp SNPP với bố cục tích hợp.
