Hydrogen và Y học Chuyển hóa: Khi năng lượng sạch trở thành công cụ chữa lành cơ thể
TP. Hồ Chí Minh, tháng 10/2025 — Tại Hội thảo Hydrogen Việt Nam – Nhật Bản 2025, bài tham luận của bà Hồ Thị Bích Phương, đại diện UNP Healthcare, đã thu hút sự chú ý đặc biệt của đại biểu tham dự
Khác với các chủ đề kỹ thuật về sản xuất, lưu trữ hay vận hành hydrogen trong năng lượng, phần trình bày của bà Phượng mở ra một hướng hoàn toàn mới: ứng dụng hydrogen trong y học chuyển hóa, phòng ngừa bệnh mãn tính và tái tạo tế bào.
Từ năng lượng hóa học đến năng lượng sinh học
Theo bà Hồ Thị Bích Phương, trong hơn một thập kỷ qua, hydrogen không chỉ là “nhiên liệu của tương lai” trong ngành năng lượng, mà còn dần được khẳng định là “phân tử y học của thế kỷ 21”.
Nhờ kích thước nhỏ bé nhất trong vũ trụ, phân tử H₂ có khả năng xuyên thấu màng tế bào, ty thể và nhân tế bào, nơi diễn ra các phản ứng sinh học quan trọng nhất của cơ thể.
Cơ chế này cho phép hydrogen trung hòa chọn lọc các gốc tự do (ROS – reactive oxygen species), giảm căng thẳng oxy hóa, đồng thời điều hòa tín hiệu nội bào – nền tảng cho quá trình trao đổi chất, chống viêm và làm chậm lão hóa.
“Hydrogen không hoạt động như một chất chống oxy hóa thông thường. Nó là một phân tử thông minh, chỉ tác động vào những phản ứng oxy hóa có hại, trong khi vẫn duy trì các phản ứng sinh lý thiết yếu của cơ thể,” bà Phương giải thích.
Dữ liệu khoa học: Hydrogen và sức khỏe chuyển hóa
Trình bày các nghiên cứu từ Nhật Bản và quốc tế, bà Phượng cho thấy hydrogen có hiệu quả đáng kể đối với quá trình chuyển hóa năng lượng, mỡ và glucose – những yếu tố trực tiếp ảnh hưởng đến béo phì, tiểu đường, tim mạch và lão hóa sớm.
Các thử nghiệm lâm sàng sử dụng nước giàu hydrogen (hydrogen-rich water) và liệu pháp hít hydrogen cho thấy:
-
Tỷ lệ mỡ nội tạng và chất béo toàn thân giảm rõ rệt sau 4–8 tuần sử dụng.
-
Chức năng ty thể trong tế bào được cải thiện, giúp tăng hiệu suất trao đổi năng lượng.
-
Các chỉ số lipid máu (LDL, triglyceride) giảm, trong khi HDL – cholesterol “tốt” – tăng lên.
-
Các dấu hiệu viêm hệ thống và stress oxy hóa (CRP, MDA) giảm đáng kể.
Bà Phương nhấn mạnh: “Điểm đáng chú ý là hydrogen không gây bất kỳ tác dụng phụ nào. Đây là một liệu pháp an toàn, tự nhiên và hỗ trợ cơ thể tự phục hồi thay vì can thiệp bằng thuốc hóa học.”
Hydrogen và quá trình chống lão hóa tế bào
Một trong những nội dung được quan tâm nhất là vai trò của hydrogen trong chống lão hóa ở cấp độ tế bào.
Theo phân tích, hydrogen giúp kích hoạt gen Nrf2 – “công tắc sinh tồn” của tế bào – làm tăng sản sinh các enzyme bảo vệ nội sinh như superoxide dismutase (SOD) và glutathione peroxidase (GPx), hai chất chống oxy hóa mạnh mẽ nhất trong cơ thể.
Song song đó, hydrogen còn điều hòa con đường tín hiệu AMPK/mTOR, vốn liên quan đến tuổi thọ và chu trình tái tạo tế bào (autophagy).
Điều này lý giải vì sao người sử dụng hydrogen đều ghi nhận cải thiện làn da, giấc ngủ, năng lượng và khả năng hồi phục sau vận động – những biểu hiện trực tiếp của quá trình tái tạo sinh học.
Hydrogen như một liệu pháp y học dự phòng
Trong phần kết luận, bà Hồ Thị Bích Phương nhấn mạnh rằng hydrogen không chỉ là một sản phẩm công nghệ, mà là một nền tảng y học dự phòng mới – hướng tới con người hiện đại đang chịu tác động của ô nhiễm, căng thẳng và lão hóa sớm.
Theo bà, mô hình Hydrogen Healthcare mà UNP đang nghiên cứu và phát triển tại Việt Nam không chỉ nhằm thương mại hóa thiết bị tạo hydrogen hay nước hydrogen, mà còn xây dựng hệ sinh thái chăm sóc sức khỏe toàn diện – kết hợp giữa dinh dưỡng, trị liệu và phục hồi tế bào.
“Nếu năng lượng sạch giúp hành tinh tái tạo, thì hydrogen cũng có thể giúp cơ thể con người tự tái tạo,” bà Phương nói. “Đây là bước tiến tự nhiên, nơi năng lượng và sức khỏe gặp nhau.”
Triển vọng cho Việt Nam: Từ phòng thí nghiệm đến đời sống
Trong bối cảnh Việt Nam đang thúc đẩy Chiến lược Hydrogen Quốc gia và song song phát triển kinh tế chăm sóc sức khỏe, hướng nghiên cứu của UNP Healthcare được đánh giá là cầu nối giữa năng lượng tái tạo và y học hiện đại.
Các chuyên gia nhận định, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm phát triển công nghệ hydrogen ứng dụng trong sức khỏe của khu vực Đông Nam Á, với lợi thế từ hợp tác quốc tế, nền tảng nghiên cứu và nhu cầu chăm sóc sức khỏe bền vững ngày càng tăng.
Kết luận
Bài tham luận của bà Hồ Thị Bích Phương tại hội thảo không chỉ cung cấp dữ liệu khoa học mà còn truyền tải một tầm nhìn mới:
Hydrogen không chỉ là nguồn năng lượng để vận hành máy móc – mà còn là năng lượng để duy trì sự sống.
Đó là minh chứng cho một hướng đi tương lai, nơi năng lượng sạch không chỉ cứu lấy hành tinh, mà còn chữa lành con người.