EU Nâng Tốc Sản Xuất Nhiên Liệu Hàng Hải Bền Vững Khi Cuộc Đua Toàn Cầu Ngày Càng Nóng

EU Nâng Tốc Sản Xuất Nhiên Liệu Hàng Hải Bền Vững Khi Cuộc Đua Toàn Cầu Ngày Càng Nóng
Chính sách & Quy định – 5/11/2025 |

Ủy ban Châu Âu vừa công bố Kế hoạch Đầu tư Giao thông Bền vững (STIP), thiết lập một hướng tiếp cận chung nhằm thúc đẩy đầu tư vào nhiên liệu tái tạo và nhiên liệu ít carbon, tập trung vào vận tải đường thủy và hàng không.

Kế hoạch nhằm đáp ứng nhu cầu cấp bách của ngành giao thông và nhiên liệu châu Âu trong việc giải phóng đầu tư và mở rộng sản xuất nhiên liệu tái tạo và nhiên liệu ít carbon, là một phần của gói giao thông toàn diện được công bố ngày 5/11/2025. Đây cũng là yếu tố then chốt của Thỏa thuận Công nghiệp Sạch EU và La bàn Cạnh tranh EU.

Để đạt mục tiêu FuelEU Maritime và RefuelEU Aviation, khoảng 20 triệu tấn nhiên liệu bền vững (sinh học và điện tử) sẽ cần thiết vào năm 2035, với ước tính đầu tư khoảng 100 tỷ euro.

STIP gửi tín hiệu rõ ràng tới các nhà đầu tư rằng mục tiêu khí hậu của châu Âu vẫn được duy trì, đồng thời Ủy ban sẽ hỗ trợ chuyển đổi sang nền kinh tế trung hòa carbon. Việc đẩy nhanh sản xuất nhiên liệu trong nước giúp châu Âu giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch nhập khẩu, tăng sức cạnh tranh công nghiệp, và dẫn đầu chuyển đổi năng lượng sạch toàn cầu.

Các biện pháp đầu tư chính nhằm huy động ít nhất 2,9 tỷ euro đến năm 2027 bao gồm:

• Ít nhất 2 tỷ euro cho nhiên liệu thay thế bền vững theo InvestEU.

• 300 triệu euro qua Ngân hàng Hydro châu Âu hỗ trợ nhiên liệu hydro cho vận tải hàng hải và hàng không.

• 293 triệu euro cho dự án nhiên liệu hàng hải theo Quỹ Đổi mới (Innovation Fund).

• 133,5 triệu euro cho nghiên cứu và đổi mới liên quan nhiên liệu theo Horizon Europe.

Về trung hạn, Ủy ban dự kiến thiết lập cơ chế kết nối nhà sản xuất và người mua nhiên liệu, tạo sự ổn định doanh thu và giảm rủi ro đầu tư. Kế hoạch cũng nhằm thắt chặt quan hệ đối tác quốc tế, mở rộng sản xuất nhiên liệu toàn cầu và thu hút nhập khẩu đáp ứng tiêu chuẩn bền vững EU, đồng thời bảo đảm cạnh tranh công bằng cho các nhà sản xuất và người dùng châu Âu.

Ngoài ra, kế hoạch hướng tới giảm gánh nặng hành chính cho các nhà vận hành tàu, giải phóng nguồn lực cho tăng trưởng.

Bình luận của Ủy viên Apostolos Tzitzikostas:

“Kế hoạch Đầu tư Giao thông Bền vững là bước quyết định hướng tới tương lai bền vững. Nó không chỉ là giảm phát thải – mà còn xây dựng một châu Âu mạnh mẽ, cạnh tranh và kiên cường dẫn đầu giao thông bền vững. Thành công phụ thuộc vào hợp tác chặt chẽ giữa các quốc gia thành viên, ngành công nghiệp, nhà tài chính và xã hội dân sự để biến thách thức này thành cơ hội chiến lược cho châu Âu.”

Phản hồi từ ngành:

• Danish Shipping: STIP có nhiều yếu tố “hứa hẹn”. Tuy nhiên, năng lực sản xuất nhiên liệu bền vững của EU hiện còn hạn chế. Ngành cảnh báo nguy cơ bị Trung Quốc và các nước khác vượt mặt. Các đề xuất của Ủy ban, bao gồm giảm rủi ro hợp đồng dài hạn và đấu giá hai chiều để thu hẹp chênh lệch giá giữa nhiên liệu hóa thạch và nhiên liệu xanh, được hoan nghênh.

• SEA Europe (Hiệp hội Đóng tàu & Thiết bị Hàng hải châu Âu): Dù hoan nghênh STIP, 2,9 tỷ euro hỗ trợ công là không đủ để kích thích đầu tư tư nhân quy mô lớn. Cần có đầu tư phối hợp từ các quốc gia thành viên. SEA Europe cũng kêu gọi chia sẻ công bằng doanh thu từ Hệ thống Thương mại Khí thải EU (ETS) để hỗ trợ giảm phát thải hàng hải, hiện đại hóa đóng tàu châu Âu, và tạo động lực cho chủ tàu sử dụng cơ sở châu Âu.