Cách mạng sức khỏe Hydrogen – Từ khủng hoảng ô nhiễm đến đột phá y học mới
TP. Hồ Chí Minh, ngày 17/10/2025 — Tại Hội thảo Hydrogen Việt Nam – Nhật Bản 2025 tổ chức tại Trường Đại học Công nghệ TP.HCM (HUTECH), ông Andy Lei, đại diện CLB Hydrogen Việt Nam ASEAN (VAHC), đã có bài tham luận nổi bật mang tên “Hydrogen Health Revolution: From Pollution Crisis to Medical Breakthrough” (Cuộc cách mạng sức khỏe Hydrogen: Từ khủng hoảng ô nhiễm đến đột phá y học).
Bài trình bày đã mở ra một góc nhìn mới mẻ: hydrogen không chỉ là nguồn năng lượng sạch cho công nghiệp, mà còn là “nhiên liệu sinh học” của sức khỏe con người trong thế kỷ 21.
Khủng hoảng môi trường và sức khỏe toàn cầu
Mở đầu, ông Andy Lei nhấn mạnh bức tranh đáng báo động về môi trường và sức khỏe hiện nay.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), 99% dân số toàn cầu đang hít thở không khí vượt ngưỡng an toàn, dẫn tới 7 triệu ca tử vong sớm mỗi năm. Đồng thời, hơn 2 tỷ người trên thế giới đang sử dụng nguồn nước ô nhiễm, chứa kim loại nặng như chì – gây tổn hại thần kinh, gan, thận và hệ tim mạch.
“Ô nhiễm đang trở thành kẻ giết người thầm lặng,” ông nói. “Để đối phó với nó, chúng ta không chỉ cần các chính sách môi trường, mà cần đổi mới ở cấp độ phân tử.”
Hydrogen – Phân tử nhỏ nhất với tiềm năng lớn nhất
Theo ông Lei, hydrogen đang được cộng đồng khoa học quốc tế gọi là “phân tử y học của thế kỷ 21” nhờ khả năng chống oxy hóa chọn lọc, kháng viêm và bảo vệ tế bào ở cấp độ sâu.
Khác với các chất chống oxy hóa thông thường, phân tử hydrogen (H₂) có kích thước cực nhỏ, giúp thấm sâu vào tế bào, đi qua màng tế bào đến ty thể và nhân tế bào, bảo vệ DNA, kích hoạt cơ chế tự phục hồi và điều hòa biểu hiện gen.
Hydrogen kích hoạt con đường Nrf2, giúp tăng cường hệ thống chống oxy hóa nội sinh; đồng thời điều chỉnh chuỗi tín hiệu AMPK/mTOR liên quan đến quá trình chuyển hóa năng lượng và tái chế tế bào. Ngoài ra, hydrogen ức chế các phản ứng viêm bằng cách ngăn chặn NF-κB và NLRP3 inflammasome, giảm các cytokine gây viêm như TNF-α, IL-6 và IL-1β.
“Hydrogen hoạt động một cách thông minh,” ông nói. “Nó chỉ trung hòa các phản ứng oxy hóa và viêm có hại, trong khi vẫn giữ nguyên các quá trình chuyển hóa cần thiết của cơ thể.”
Ứng dụng y học: Từ não bộ đến tim mạch và ung thư
Từ kết quả thực nghiệm, hydrogen đang bước vào giai đoạn ứng dụng lâm sàng trong nhiều lĩnh vực:
-
Rối loạn thần kinh: Liệu pháp nước giàu hydrogen và hít hydrogen đã cải thiện chức năng nhận thức ở bệnh nhân Parkinson, Alzheimer, đồng thời cho thấy hiệu quả bảo vệ thần kinh trong các mô hình đột quỵ và chấn thương tủy sống.
-
Bệnh tim mạch: Nghiên cứu lâm sàng cho thấy hít hydrogen giúp giảm kích thước vùng nhồi máu đến 40%, cải thiện chức năng nội mô và giảm tổn thương do thiếu máu cục bộ khi phẫu thuật tim.
-
Hỗ trợ điều trị ung thư: Hydrogen giúp giảm tác dụng phụ của hóa trị và xạ trị như mệt mỏi, buồn nôn, đồng thời nâng cao hiệu quả điều trị khi kết hợp với thuốc chống ung thư.
-
Chuyển hóa và miễn dịch: Uống nước giàu hydrogen hàng ngày giảm stress oxy hóa, cải thiện viêm khớp dạng thấp và tăng khả năng phục hồi thể lực nhờ giảm tích tụ axit lactic.
Những kết quả này khẳng định hydrogen không phải là “thần dược”, mà là liệu pháp bổ trợ an toàn, tự nhiên, hỗ trợ cơ thể tự cân bằng và chữa lành.
Tương lai: Thị trường y học hydrogen đang hình thành
Ông Lei dự báo thị trường y học hydrogen toàn cầu có thể đạt 1,5 tỷ USD vào năm 2030, nhờ sự phát triển của công nghệ nano, thiết bị tạo hydrogen và hệ thống giám sát thông minh.
Một số hướng phát triển nổi bật gồm:
-
Nano-carrier – hạt dẫn hydrogen đến từng cơ quan mục tiêu;
-
Thiết bị cấy ghép siêu nhỏ – tạo hydrogen tại chỗ cho bệnh mãn tính;
-
Đồng bộ dữ liệu qua thiết bị đeo thông minh, theo dõi nồng độ hydrogen trong cơ thể theo thời gian thực.
Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra những rào cản lớn về khung pháp lý, chính sách bảo hiểm y tế và cơ chế thương mại hóa, đòi hỏi sự hợp tác giữa giới khoa học, y học và doanh nghiệp.
“Y học hydrogen đang ở giai đoạn chuyển mình giống như năng lượng mặt trời 20 năm trước,” ông ví von. “Nó sạch, hiệu quả và sẵn sàng – chỉ cần sự chung tay của các bên để đến được với người dân.”
Kết nối năng lượng sạch và sức khỏe con người
Kết thúc bài tham luận, ông Andy Lei khẳng định hydrogen không chỉ là nhiên liệu năng lượng mà còn là “nhiên liệu sinh học của sự sống”.
Hydrogen không chỉ giúp giảm phát thải, mà còn có thể phục hồi những hệ thống sinh học đang bị tổn thương bởi ô nhiễm và lối sống hiện đại.
“Cuộc cách mạng sức khỏe Hydrogen đã bắt đầu,” ông nhấn mạnh. “Những gì khởi đầu là một cuộc chuyển đổi năng lượng, giờ đây đang trở thành cuộc chuyển đổi sức khỏe nhân loại.”
Bài tham luận của ông Andy Lei được đánh giá là một trong những điểm nhấn khoa học quan trọng tại hội thảo, mở ra một lĩnh vực mới kết nối giữa năng lượng sạch, y học tái tạo và sức khỏe cộng đồng, đặt nền móng cho các hướng nghiên cứu và hợp tác hydrogen – sức khỏe tại Việt Nam trong tương lai.
