19 quốc gia cam kết tăng gấp bốn lần việc sử dụng nhiên liệu bền vững – bao gồm hydro – vào năm 2035
Sáng kiến do Brazil khởi xướng thu hút sự ủng hộ của Ấn Độ, Nhật Bản, Ý và Hà Lan, song bị các nhóm môi trường chỉ trích là “thiếu thuyết phục”
Cập nhật ngày 12/11/2025
Tổng cộng 19 quốc gia đã ký vào một tuyên bố quốc tế mới cam kết tăng gấp bốn lần mức sử dụng nhiên liệu bền vững – bao gồm nhiên liệu sinh học, khí sinh học, nhiên liệu tổng hợp và nhiên liệu sản xuất từ hydro – vào năm 2035, so với mức của năm 2024.
Sáng kiến này, do Brazil dẫn dắt, nhằm thúc đẩy giảm phát thải khí nhà kính trong các ngành khó chuyển đổi như hàng không, vận tải biển và công nghiệp nặng.
Tuyên bố được công bố tại Hội nghị Thượng đỉnh Khí hậu Belém đầu tháng 11, trong khuôn khổ chuẩn bị cho COP30, sự kiện mà Brazil sẽ đăng cai tổ chức vào năm 2026. Theo Bộ Ngoại giao Brazil, bản “Tuyên bố Toàn cầu về Nhiên liệu Bền vững (Global Sustainable Fuels Declaration)” đặt mục tiêu xây dựng khung hợp tác quốc tế về sản xuất, chứng nhận và triển khai các loại nhiên liệu phát thải thấp, hướng tới việc mở rộng quy mô trên toàn cầu.
Tham gia rộng rãi từ nhiều quốc gia
Các nước ký kết bao gồm Brazil, Ấn Độ, Ý, Nhật Bản, Hà Lan, Argentina, Chile, Colombia, Kenya và Morocco, cùng một số nền kinh tế mới nổi khác. Nhóm này đại diện cho các khu vực đang mở rộng nhanh về năng lượng tái tạo và hydro.
Ông João Marcos Paes Leme, Giám đốc Vụ Năng lượng của Bộ Ngoại giao Brazil, nhận định:
“Đây là bước tiến quan trọng để tạo dựng nhu cầu toàn cầu và sự chắc chắn trong đầu tư cho nhiên liệu bền vững – một phần không thể thiếu trong quá trình chuyển đổi năng lượng.”
Các nước nhất trí thành lập nhóm công tác chung để thảo luận về chuỗi cung ứng, quy tắc thương mại quốc tế, tiêu chí bền vững và hợp tác nghiên cứu. Dù không mang tính ràng buộc pháp lý, tuyên bố này kêu gọi các chính phủ điều chỉnh chính sách và ưu đãi quốc gia theo mục tiêu tăng trưởng 4 lần đến năm 2035.
Trọng tâm vào hydro và các dẫn xuất
Tuyên bố nhấn mạnh việc thúc đẩy hydro, amoniac và e-fuels (nhiên liệu điện tổng hợp) như các giải pháp then chốt cho các lĩnh vực khó điện khí hóa. Brazil dự kiến tận dụng nguồn năng lượng tái tạo dồi dào từ gió và mặt trời để sản xuất hydro xanh, trong khi Nhật Bản và Hà Lan sẽ tập trung vào hạ tầng nhập khẩu và đồng đốt amoniac trong sản xuất điện.
Một quan chức Brazil cho biết:
“Mục tiêu là làm cho nhiên liệu bền vững trở nên khả thi về kinh tế, có thể tiếp cận rộng rãi và cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Hydro và các dẫn xuất của nó sẽ đóng vai trò cầu nối giữa các khu vực có tiềm năng tái tạo với các khu vực có nhu cầu công nghiệp cao.”
Bị các nhóm môi trường chỉ trích
Bất chấp sự ủng hộ rộng rãi, sáng kiến này vấp phải chỉ trích từ các tổ chức môi trường, cho rằng tuyên bố “thiếu rõ ràng” và “không đủ mạnh mẽ”.
Nhóm Transport & Environment (T&E) cảnh báo rằng thiếu tiêu chuẩn xác định rõ về tính bền vững có thể dẫn đến việc một số nước tiếp tục sử dụng nhiên liệu sinh học gây mất rừng hoặc thay đổi mục đích sử dụng đất, làm giảm hiệu quả giảm phát thải thực tế.
Phát ngôn viên của T&E cho rằng:
“Nếu không có tiêu chí nghiêm ngặt, tuyên bố này có nguy cơ trở thành công cụ ‘tô xanh’ cho các loại nhiên liệu tổng hợp có nguồn gốc hóa thạch hoặc nhiên liệu sinh học không bền vững.”
Tác động chính sách và công nghiệp
Dù không có ràng buộc bắt buộc, giới chuyên gia nhận định sáng kiến này có thể kích thích đầu tư tư nhân vào cơ sở hạ tầng nhiên liệu sạch, đặc biệt tại Brazil và Ấn Độ, hai quốc gia đang hướng tới vai trò xuất khẩu hydro tái tạo và nhiên liệu sinh học tiên tiến.
Tuyên bố cũng bổ sung cho các nỗ lực của Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO) và Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) trong việc giảm phát thải của từng ngành cụ thể.
Một chuyên gia chính sách năng lượng thuộc Đại học São Paulo nhận định:
“Dù chưa tạo ra tác động tức thời, tuyên bố này gửi đi thông điệp chính trị mạnh mẽ trước thềm COP30 – rằng các nền kinh tế mới nổi không chỉ kêu gọi tài chính mà còn đề xuất cơ chế hợp tác cụ thể để mở rộng giải pháp thực tế.”
Bước đệm hướng tới COP30
“Tuyên bố Toàn cầu về Nhiên liệu Bền vững” dự kiến sẽ được hoàn thiện và mở rộng hơn tại COP30 tổ chức ở Belém (Brazil) vào năm 2026. Các nước tham gia cam kết báo cáo tiến độ hàng năm tại các cuộc họp bộ trưởng từ năm 2026 trở đi.
Trong bối cảnh quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu tăng tốc, tuyên bố này được xem là một trong những nỗ lực hợp tác đa phương đầu tiên nhằm kết nối các nền kinh tế đa dạng dưới cùng một tầm nhìn – thúc đẩy thị trường nhiên liệu sạch, đặc biệt là hydro và các nhiên liệu bền vững, đóng góp vào mục tiêu trung hòa carbon toàn cầu.
